Śląsk - tysiąc lat burzliwej historii. Spotkanie czwarte: Dzieje Śląska w okresie późnego średniowiecza (XIV-XV w.)

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych, szczególnie dzieci i młodzież, do historycznej podróży przez burzliwe dzieje naszego wyjątkowego regionu - Śląska. W ramach nowego projektu edukacyjnego pt. „Śląsk – tysiąc lat burzliwej historii” przygotowanego przez Muzeum w Gliwicach, w czasie 9 spotkań w bieżącym roku szkolnym usystematyzujemy wiedzę z historii Śląska, zapoznamy się z najważniejszymi postaciami, zjawiskami kulturowymi i problemami charakterystycznymi dla kolejnych okresów historycznych. Uczestnicy podczas każdych zajęć otrzymają specjalnie opracowane karty pracy, których integralną częścią będą mapy, słowniczki, zestawienia ważnych w historii Śląska dat, fragmenty tekstów źródłowych i tropy bibliograficzne. Na najmłodszych czekają kolorowanki tematyczne. Zajęcia skierowane są zarówno do grup szkolnych i przedszkolnych, jak i do osób indywidualnych – rodziców z dziećmi, a także młodzieży i dorosłych. Projekt opracowuje historyczka Anna Pikulska-Stępień. Najbliższe spotkanie będzie już czwartym z kolei. Omawiać będziemy dzieje Śląska w XIV i XV stuleciu.

Spotkanie 4: Dzieje Śląska w okresie późnego średniowiecza (XIV – XV w.)

Sytuacja na Śląsku w początkach XIV wieku wyglądała zupełnie inaczej niż w pozostałych księstwach piastowskich, gdyż księstwa śląskie ulegały dalszym podziałom i nic w tej dzielnicy nie zapowiadało tendencji zjednoczeniowych. Również XV stulecie, które zwykło określać się w Europie mianem jesieni średniowiecza, na ziemiach śląskich nie należało do czasów spokoju. Wręcz przeciwnie – wybuchało na Śląsku coraz więcej zamieszek głównie związanych z rodzącym się czeskim ruchem husyckim. Władców Śląska określano powszechnie mianem książąt polskich, ponieważ z Królestwem Polskim łączyła ich wspólna tradycja i gnieźnieńska prowincja kościelna. Śląsk w polityce Kazimierza Wielkiego spełniał rolę karty przetargowej wobec Luksemburgów. Król dążył do uzyskania jak największych nabytków terytorialnych nie tylko na Śląsku, ale również na Mazowszu czy Pomorzu.

Na przełomie XV i XVI wieku na Śląsku następowały niekorzystne zmiany, wymierały kolejno poszczególne gałęzie śląskich Piastów i tutejsze księstwa przechodziły pod panowanie obcych rodów. W 1526 roku, podczas bitwy z Turkami zginął bezpotomnie król Czech i Węgier – Ludwik II Jagiellończyk. Od tego momentu władcą Czech, a co za tym idzie panem Śląska został Ferdynand I z niemieckiego rodu Habsburgów. Nowy władca szybko przystąpił do zagarniania posiadłości na Śląsku. Wykorzystał przy tym fakt śmierci w 1532 r ostatniego Piasta opolskiego – Jana II Dobrego i przejął zjednoczone księstwo w 1556 r.

Na Śląsku mieliśmy do czynienia z dość specyficzną sytuacją, sprzyjającą budowaniu poczucia regionalnej odrębności. Dla ludzi średniowiecza identyfikacja z własnym krajem, rozumianym jako pośredni szczebel między „państwem” a rodzinną miejscowością była bardzo ważna. Losy polityczne Śląska, fakt posiadania własnej diecezji (nominalnie związanej z metropolią gnieźnieńską) oraz wykształcenie się w XV w. ogólnośląskich zgromadzeń stanowych, grupujących przedstawicieli książąt i miast, sprawiały, że region ten szybko wykształcił swą specyfikę, choć w tym okresie dziejowym etniczne i regionalne identyfikacje mieszkańców Śląska nie mają związku ze świadomością narodową jego mieszkańców w XIX i XX w. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do odkrywania meandrów burzliwej historii Śląska w jej kolejnej odsłonie – tym razem XIV i XV stulecia.

Najbliższe spotkanie odbędzie się 15.01 (sobota) w Willi Caro:
godz. 11.00 – spotkanie dla dzieci do lat 12 z rodzicami bądź opiekunami
godz. 13.00 – spotkanie dla młodzieży od 12 r. życia i osób dorosłych

Zapisy: tel. 783 560 006, koszt udziału w zajęciach stacjonarnych – 1 zł od osoby.
W zależności od sytuacji pandemicznej zajęcia prowadzone będą stacjonarnie bądź za pośrednictwem platformy ZOOM.