Aktualności | Symbole Świąt Bożego Narodzenia

Przed nami Boże Narodzenie. Dla wielu osób to czas kultywowania tradycji i religijnych obrzędów, wspólnego spędzania czasu z rodziną i przyjaciółmi, obdarowywania się podarunkami i odpoczynku. Święta te okraszone są niezwykłą symboliką. Czy wiemy, skąd się wziął zwyczaj ubierania choinki? Dla kogo jest wolne miejsce przy stole? Warto znaleźć odpowiedzi na te pytania jeszcze przed pierwszą gwiazdką.

Znaczenie słów

Słowo „wigilia” pochodzi od łacińskiego „vigiliare” i oznacza „nocne czuwanie”. To wieczór przed ważnym wydarzeniem kościelnym. Nawiązuje do spotkań pierwszych chrześcijan obchodzących Ostatnią Wieczerzę.

Kolory świąt

To zielony i czerwony. Zieleń symbolizuje nadzieję i wierność, a czerwień krew Chrystusa.

Choinka

Drzewiej świąteczne drzewko nazywano „hailekrystem”. Zwyczaj jego dekorowania przywędrował do Polski na przełomie XVIII i XIX wieku z Niemiec. Według tradycji choinkę powinno się ubierać 24 grudnia. Światełka symbolizują przyjście na świat Jezusa, ozdoby to symbol łaski Bożej, łańcuch węża-kusiciela, a jabłka – grzechu. Prezenty pod choinką są symbolem darów, które otrzymał Jezus, ale też obdarowywania się pierwszych wyznawców chrześcijaństwa.

Świeca wigilijna

W Polsce świecę zapala się na wigilijnym stole, ale zwyczaj przyszedł z Holandii, gdzie świecę lub lampion zapalano w wigilię przed domem. Miał to być znak zaproszenia Maryi i Józefa, aby Jezus mógł się także narodzić w naszym domu.

Dzielenie się opłatkiem

Dzielenie się opłatkiem ma symbolizować wdzięczność, to również znak przebaczenia dawnych win. Zwyczaj pochodzi z początków XIX w. Wówczas opłatki wytwarzano z przaśnego ciasta, chleba i wody.

Wolne miejsce

Nakrywając do świątecznego stołu, pamiętamy o ustawieniu na stole jednego dodatkowego nakrycia dla niespodziewanego gościa. To symbol pamięci o tych, którzy nie mogą spędzić tegorocznych świąt razem z nami. W wielu domach przygotowywane jest z myślą o zmarłym członku rodziny.

Sianko pod obrusem

Jest symbolem ubóstwa i żłóbka, w którym leżał mały Jezus. Według tradycji w niektórych domach ten, kto wyciągnie najdłuższe źdźbło siana spod obrusa, będzie cieszył się największym szczęściem i powodzeniem w nadchodzącym roku. Dawniej oprócz sianka przynoszono do domów snopy zboża, które ustawiano w kątach – miały zapewnić urodzaj i dobrobyt w nadchodzącym roku.

Dwanaście potraw

Zdania na temat prawidłowej liczby potraw na wigilijnym stole są podzielone. Według niektórych tradycji powinna być to dowolna liczba nieparzysta. Podobno w zamierzchłych czasach na chłopskich stołach w wigilię Bożego Narodzenia serwowano pięć potraw, na szlacheckich dziewięć (symbol chórów anielskich), a na arystokratycznych – jedenaście. Obecnie mówi się o dwunastu potrawach – dla upamiętnienia dwunastu apostołów. Podawane są m.in. śledzie i karp w różnych postaciach, barszcz czerwony z uszkami, zupa grzybowa, pierogi, kluski z makiem, bigos, makowiec, pierniki i kompot z suszonych owoców.

Śpiewanie kolęd

Śpiewanie kolęd rozpoczyna się po wieczerzy wigilijnej i trwa przez cały świąteczny czas, aż do 6 stycznia, a w niektórych regionach nawet do początku lutego. Pierwsza polska kolęda – „Zdrów bądź królu anielski” – pochodzi z 1424 r. Warto pośpiewać po obfitej wieczerzy – podczas godziny śpiewu można spalić 120 kalorii. (mf)