Pomoc osobom doznającym przemocy w rodzinie

Gdzie szukać pomocy

Osobom doznającym przemocy w rodzinie pomocy udzielają n./wym. podmioty:

• Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie przy Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Gliwicach, ul. Sikorskiego 134.

Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie to grupa profesjonalistów, których celem jest rozwiązywanie problemu przemocy w konkretnych rodzinach. Adresatami prac podejmowanych przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego są mieszkańcy Miasta Gliwice, w szczególności: rodziny, w których stosowana jest przemoc wobec dziecka/dzieci, współmałżonka bądź rodzica/rodziców, rodziny, w których używane są narkotyki, nadużywany jest alkohol, rodziny, w których dzieci są zaniedbywane, rodziny, w których występują konflikty pomiędzy rodzicami a dzieckiem/dziećmi oraz rodziny z grupy ryzyka stosowania przemocy, szczególnie wobec małoletnich.

• Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Gliwicach, ul. Sikorskiego 134,
  tel. 32 335-53-40, 32 335-53-59, 510-230-115, e -mail: oik_gliwice@tlen.pl.

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Gliwicach jest placówką czynną całą dobę. Zapewnia pomoc w postaci: wsparcia, porady, terapii i schronienia. Przy OIK znajduje się Hostel, który zapewnia całodobowy pobyt. Hostel jest przeznaczony przede wszystkim dla kobiet z dziećmi, których dotyka problem przemocy w rodzinie bądź znajdują się w innej sytuacji kryzysowej, czasowo uniemożliwiającej pobyt w środowisku rodzinnym.

• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gliwicach, ul. Aleksandra Gierymskiego 1, tel. 32 231-05-69, e -mail: sekretariat@ppp.gliwice.eu.
• Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gliwicach,ul. Zwycięstwa 21, tel. 32 239-12-95, 32 239-12-59, e-mail: glowacka_a@um.gliwice.pl.
• Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych i członków rodzin prowadzony przez Miejski Zarząd Usług Komunalnych w Gliwicach, ul. Okopowa 6, tel. 32 335-04-93, 32 335-04-94, e -mail: diw@mzuk.pl.
• Komenda Miejska Policji w Gliwicach, ul. Powstańców Warszawy 10-12, tel. 47 85 922 00, e -mail: komendant@gliwice.ka.policja.gov.pl. Komisariat I Policji w Gliwicach, 44 - 100 Gliwice, ul. Kościelna 2, tel. 47 85 901 00, e -mail: kp1@gliwice.ka.policja.gov.pl. Komisariat II Policji w Gliwicach w Gliwicach, ul. Warszawska 35 c, tel. 47 85 902 00, e -mail: kp2@gliwice.ka.policja.gov.pl.
• Komisariat III Policji w Gliwicach, ul. Pszczyńska 20, tel. 47 85 903 00, e -mail: kp3@gliwice.ka.policja.gov.pl.
• Komisariat IV Policji w Gliwicach, 44 - 109 Gliwice, ul. Strzelców Bytomskich 22, tel. 47 85 902 50, e -mail: kp4@gliwice.ka.policja.gov.pl.
• Komisariat V Policji w Gliwicach, 44 - 103 Gliwice, ul. Wawelska 2, tel. 47 85 903 50, e -mail: kp5@gliwice.ka.policja.gov.pl.

O przemocy w rodzinie

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy i styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami, oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Należy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej.

Przemocą w rodzinie określane jest „każde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej, którego celem jest utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny naruszające jego godność oraz podstawowe prawa i wolności, powodujące cierpienie i szkody” [U. Nowakowska, Przemoc kobiet w rodzinie, Warszawa 2008, s. 21].

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 218 z późn. zm.) definiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Przemoc prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw [H.D. Sasal, Przewodnik do procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie, Warszawa 2005, s. 16–19].

Wokół przemocy narosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że jest to zjawisko marginalne, występujące wyłącznie w patologicznych środowiskach. Tymczasem według danych statystycznych przemoc w rodzinie jest zjawiskiem powszechnym i stanowi poważny problem społeczny.

Znęcanie się nad rodziną jest najczęściej popełnianym przestępstwem w Polsce, zaraz po przestępstwach przeciwko mieniu i życiu [L. Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie-niezbędnik prokuratora, Warszawa 2007, s. 36–37].

Przemoc doznawana ze strony najbliższej osoby jest doświadczeniem traumatycznym, okaleczającym psychikę. Przemoc w rodzinie przybiera różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc seksualną i psychiczną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc w rodzinie rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma ona charakter długotrwały i cykliczny.

Rodzaje przemocy w rodzinie:

1. Przemoc fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenie jej ciała, pogorszenie jej zdrowia lub pozbawienie ją życia.
2. Przemoc seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualności.
3. Przemoc psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszanie poczucia własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu.
4. Przemoc ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy.
5. Zaniedbanie – to nie zaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych.

Przemoc jest przestępstwem ściganym z różnych artykułów Kodeksu karnego.
Artykuł 207 Kodeksu karnego stanowi:
„§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
§2. Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat”.

Przemoc w rodzinie ma tragiczne konsekwencje. Prowadzi nie tylko do uszkodzeń ciała ofiary, ale także do zaburzeń emocjonalnych oraz zaburzeń psychicznych w sposobie, w jaki postrzega ona sama siebie, sprawcę oraz innych ludzi.

Zespół interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania przemocy w rodzinie:

Zespół interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania przemocy w rodzinie:
Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 218 z późn. zm.) w dniu 28.04.2011 r. Zarządzeniem nr PM 555/11 Prezydenta Miasta Gliwice został powołany Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Zespół ten to grupa profesjonalistów, których celem jest rozwiązywanie problemu przemocy w konkretnych rodzinach.

Zespół Interdyscyplinarny liczy 16 członków, w jego skład wchodzą przedstawiciele: Policji, prokuratury, sądu, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny), gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Centrum Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień, ochrony zdrowia, oświaty, organizacji pozarządowej. Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego jest Pani Jadwiga Konopka – Chełmińska, zatrudniona w Ośrodku Pomocy Społecznej w Gliwicach.

Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu oraz jego grup roboczych zapewnia Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach.

Praca Zespołu Interdyscyplinarnego opiera się na metodzie dynamicznego współdziałania instytucji i organizacji, które z mocy prawa lub inicjatywy własnej podejmują prace na rzecz profilaktyki przemocy w rodzinie, pomocy na rzecz osób doznających przemocy oraz reedukacji społecznej osób stosujących przemoc.

Do zadań Zespołu Interdyscyplinarnego należy między innymi:

• diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
• podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku,
• inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,
• inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie,
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.

W celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie Zespół Interdyscyplinarny tworzy grupy robocze, do zadań których w szczególności należy:

• opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
• monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych występowaniem przemocy,
• dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.

Adresaci prac zespołu:

Adresatami prac podejmowanych przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego są mieszkańcy Miasta Gliwice, w szczególności:

• rodziny, w których stosowana jest przemoc wobec dziecka/dzieci, współmałżonka bądź rodzica/rodziców,
• rodziny, w których używane są narkotyki, nadużywany jest alkohol,
• rodziny, w których dzieci są zaniedbywane,
• rodziny, w których występują konflikty pomiędzy rodzicami a dzieckiem/dziećmi,
• rodziny z grupy ryzyka stosowania przemocy, szczególnie wobec małoletnich.

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Gliwicach

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Gliwicach jest placówką czynną całą dobę. Zapewnia pomoc osobom dotkniętym przemocą w postaci: wsparcia, porady, terapii i schronienia. Przy OIK znajduje się Hostel, który całodobowo udziela tymczasowego schronienia. Hostel przeznaczony jest przede wszystkim dla kobiet z dziećmi, których dotyka problem przemocy w rodzinie bądź znajdują się w innej sytuacji kryzysowej, czasowo uniemożliwiającej pobyt w środowisku rodzinnym.

Podmioty lecznicze

Bardzo często lekarz jest osobą, która jako pierwsza dowiaduje się o przemocy w rodzinie. Pacjenci zgłaszają się do lekarzy z różnymi dolegliwościami, które mogą świadczyć o doznawaniu przemocy w rodzinie. Zgodnie z prawem osoby doznające przemocy ze strony najbliższych mogą oczekiwać pomocy między innymi w gabinecie lekarskim. Nowelizacja ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) włączyła do systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, poza policją i pomocą społeczną, także ochronę zdrowia. W sytuacji podejrzenia przemocy w rodzinie lekarz ma obowiązek wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”, której celem jest ustalenie, czy w danym przypadku faktycznie dochodzi do stosowania przemocy w rodzinie oraz opracowanie i realizację planu pomocy.

Lekarze mają także obowiązek wykonać bezpłatne badanie w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz bezpłatnie wydać zaświadczenie lekarskie. Zaświadczenie lekarskie może wydać lekarz każdej specjalizacji, nie tylko biegły z zakresu medycyny sądowej, jak to jest w przypadku obdukcji.