Aktualności | Na wspólnym froncie!

Miasto Gliwice od lat stara się walczyć z negatywnym zjawiskiem niskiej emisji. Do wspólnej walki nieustannie zachęca też mieszkańców.

Problem zanieczyszczonego powietrza, zwłaszcza w okresie grzewczym, dotyczy wielu miast na Śląsku. Gliwice nie są w tym temacie odosobnione.

Niska emisja to zanieczyszczenia wprowadzane do atmosfery ze źródeł poniżej 40 metrów.  To ona ma dominujący wpływ na jakość powietrza w Gliwicach (aż 59 proc.). Pozostałe zanieczyszczenia powstają na skutek emisji liniowej, czyli wynikającej z ruchu samochodowego (25 proc.) i poprzez emisję punktową, wynikającą z działalności przemysłu (16 proc.). Niska emisja powstaje głównie w wyniku procesu spalania paliw złej jakości i odpadów w piecach domowych czy małych, przydomowych kotłowniach. Zanieczyszczenia przedostające się do powietrza są groźne dla zdrowia, bo zawierają m.in. pyły oraz wielopierścieniowe węglowodory. Tworzy się smog, oddycha się trudniej. – Wszyscy mają podobny problem, ale nie wszędzie prowadzone są pomiary stężenia zanieczyszczeń. Stacje monitorujące są ulokowane w kilkunastu miastach na terenie woj. śląskiego. Miasta, które nie są monitorowane albo są monitorowane od niedawna, w rankingach zanieczyszczeń się nie pojawiają. A Gliwice owszem, co nie znaczy jednak, że powietrze w tych miastach jest czystsze od powietrza u nas – mówi Tomasz Misztal z Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gliwicach. Badania stanu powietrza atmosferycznego na terenie Gliwic, zgodnie z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska dla woj. Śląskiego, są prowadzone w oparciu o pomiary ze stacji przy ul. Mewy. Stałym pomiarem objęto dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, pył zawieszony PM10 (pył drobny o granulacji 10 mikrometrów), pył zawieszony PM2,5 oraz niektóre węglowodory. Wyniki tych badań kształtują się na poziomie dopuszczalnym, z wyłączeniem stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 (przekroczenia ok. 20 proc. średniorocznych wartości dopuszczalnych). Zjawisko przekraczania dopuszczalnych stężeń pyłu PM10 jest charakterystyczne dla całego regionu, w szczególności Aglomeracji Górnośląskiej, dlatego w czerwcu 2010 roku uchwalony został program ochrony powietrza, którego efektem wdrożenia i działania ma być osiągnięcie dopuszczalnych i docelowych stężeń zanieczyszczeń w roku 2020 roku.

W CZYM POMAGA MIASTO?

Niezwykle istotny wpływ na stan powietrza w Gliwicach mają zanieczyszczenia pochodzące z obiektów gospodarki komunalnej - lokalnych kotłowni węglowych i indywidualnych palenisk domowych (opalanych najczęściej węglem tanim, a więc o złej charakterystyce i niskich parametrach grzewczych). Mieszkańcy Gliwic mogą korzystać z dofinansowań do wymiany starych pieców na ekologiczne. – Każdy mieszkaniec, który ma ochotę zmodernizować system grzewczy, może to zrobić, a później może wnioskować o dotację do poniesionych kosztów. Zalecamy jednak przed realizacją zapoznać się z warunkami udzielania dofinansowania. Taki tryb obowiązuje tylko w przypadku środków z budżetu miasta – podkreśla Tomasz Misztal. W latach 1997 – 2015 Miasto Gliwice dotowało ponad 5 tys. takich inwestycji. W 2012 roku rozszerzono w Gliwicach zakres dotacji o odnawialne źródła energii (kolektory słoneczne, pompy ciepła, kotły na biomasę). Do tej pory udzielono ponad 500 dotacji w zakresie instalacji odnawialnych źródeł energii.

– Łącznie w latach  2011-2015 z budżetu miasta wydatkowano na ten cel 4,2 mln zł – mówi Agnieszka Setnik, naczelnik Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gliwicach. Źródeł dotacji jest więcej. Wsparcie może pochodzić nie tylko ze środków miejskich, ale także z wojewódzkich, krajowych czy unijnych (np. nowe programy dotacyjne Prosument czy Ryś prowadzone przez banki w imieniu NFOŚiGW). – W przypadku środków innych instytucji zawsze trzeba się liczyć z koniecznością wcześniejszego zawarcia umów, przed rozpoczęciem inwestycji – podkreśla Tomasz Misztal.

Jednym z zasadniczych elementów polepszenia stanu powietrza atmosferycznego jest likwidacja lokalnych kotłowni i podłączenie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej. Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gliwicach systematycznie podłącza do sieci kolejne dzielnice. – Na początku tego sezonu grzewczego podłączyliśmy w Gliwicach 55 obiektów, w tym 15 budynków wielorodzinnych w Sośnicy. Oprócz tego zamierzamy jeszcze w tym sezonie podłączyć Łabędy – mówi Beata Wacławczyk z gliwickiego PEC-u. Opcji jest więc wiele, a cel jakim w efekcie ma być poprawa powietrza w Gliwicach wydaje się oczywisty.  Gliwice opracowały nawet plan gospodarki niskoemisyjnej. To dokument o znaczeniu strategicznym. Więcej informacji o planach i działaniach miasta w zakresie realizacji zrównoważonej gospodarki energetycznej w Gliwicach można znaleźć na stronie internetowej: www.niskoemisyjne.gliwice.eu. 

DUŻO ZALEŻY OD NAS

Wielkość emisji zanieczyszczeń, które trafiają do powietrza jest wprost proporcjonalna do ilości zużytego opału. Ale duże znaczenie mają również parametry stosowanego opału. Straż Miejska w Gliwicach na bieżąco kontroluje czym mieszkańcy palą w swoich piecach. Specjalne patrole mają nawet prawo wejść do mieszkania czy piwnicy, w której znajduje się kotłownia, by sprawdzić co jest spalane. W ubiegłym roku gliwiccy strażnicy interweniowali 330 razy. Ujawniono 181 wykroczeń związanym z termicznym przekształcaniem odpadów poza spalarniami. – Niestety zdarza się, że w piecach spalane są  plastikowe butelki, śmieci, a nawet meble. Tego robić nie można – mówi Bożena Frej ze Straży Miejskiej w Gliwicach. We wspólnej walce ze smogiem ważne są nie tylko działania doraźne, ale także profilaktyka. Miasto Gliwice prowadzi cyklicznie happeningi „Palisz śmieci trujesz dzieci”, konkursy dla młodzieży z wiedzy o ekologii oraz konkursy dla szkół. Dodatkowo rozprowadzane są plakaty i ulotki o tematyce ekologicznej, informujące o zagrożeniach wynikających ze spalania odpadów w piecach. – W ubiegłym roku Gliwice przystąpiły również do kampanii „Ekologiczna gmina. Ogrzewamy z głową” i otrzymała pod koniec zeszłego roku certyfikat za wspieranie nowoczesnych i ekologicznych rozwiązań w zakresie ogrzewania na terenie miasta – podkreśla Agnieszka Setnik. Celem projektu jest edukacja w zakresie ekologicznych metod ogrzewania  oraz popularyzowanie ekologicznych zachowań w zakresie codziennej eksploatacji urządzeń grzewczych wykorzystujących m.in. węgiel i drewno. Organizatorem kampanii jest Platforma Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe wraz z Polską Izbą Ekologii. Swoim patronatem kampanię objęli: Ministerstwo Gospodarki, Marszałek Województwa Małopolskiego oraz Instytut chemicznej Przeróbki Węgla.(as)

Fot.Z.Daniec