dr n. med. Rafał Ulczok - Klinika Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej
Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Każdego roku notuje się ponad 16000 nowych zachorowań.
Etiologia - czyli przyczyna występowania jest nieznana. Jest kilka czynników ryzyka: starszy wiek, nosicielstwo mutacji genów BRCA1 i BRCA2, rodzinne występowanie raka piersi, pierwsza miesiączka we wczesnym wieku, menopauza w późnym wieku, długotrwała hormonalna terapia zastępcza.
Profilaktyka badań kobiet bez objawów i dodatkowych czynników ryzyka:
- między 20 a 39 r.ż badanie lekarskie co 36m, bez mammografii,
- między 40 a 49 r.ż badanie lekarskie co 12 miesięcy, a MMG w zależności od
wywiadu rodzinnego, - między 50 a 69 r.ż. badanie lekarskie co 12 miesięcy, a MMG co 24 miesiące,
- po 70 r.ż badanie lekarskie co 12 miesięcy a MMG zlecana indywidualnie.
Diagnostyka u chorych na raka piersi obejmuje badanie podmiotowe i przedmiotowe, badania laboratoryjne, obrazowe. Przy miejscowo zaawansowanym raku piersi i w przypadku rozsiewu choroby: j.w. i scyntygrafia kośćca, TK (tomografia komputerowa) jamy brzusznej, PET.
Wskazania do MR(rezonansu magnetycznego) u chorych na raka piersi:
- przed leczeniem operacyjnym;
- inwazyjny rak zrazikowy;
- różna wielkość guza w MMG i USG powyżej 1cm;
- carcinoma occultum;
- badanie przesiewowe w BRCA1 i 2, wysokie ryzyko zachorowania na raka piersi;
- wcześniejsze RT na obszar ściany klatki piersiowej (np z powodu chłoniaka Hodgkina);
- ocena odpowiedzi na indukcyjną CTH;
- po BCT, jeżeli w badaniach wyniki są niejednoznaczne;
- po zabiegach powiększania/rekonstrukcji: przy podejrzeniu pęknięcia implantu;
- rak zapalny.
Leczenie raka piersi
W odniesieniu do piersi:
- zabieg oszczędzający (szerokie usunięcie guza piersi),
- zabieg radykalny (amputacja piersi).
Leczenie oszczędzające zwykle w przypadku guza piersi do 3cm, zabieg węzłowy: SNB lub
w przypadku potwierdzonych przerzutów do węzłów – limfadenektomia, zawsze BCT jest zintegrowane z RT, przy IORT o tydzień jest skracana RT (do 5tyg), P/wsk do BCT wiek poniżej 35r.ż., nosicielstwo BRCA1 lub 2, rak wieloośrodkowy, wcześniejsza RT, kolagenozy, rozległe mikrozwapnienia.
Amputacja piersi: prosta, podskórna, zmodyfikowana radykalna.
Zabiegi rekonstrukcyjne piersi: jednoczasowe, odroczone, silna motywacja pacjentki.
Leczenie uzupełniające: chemioterapia, hormonoterapia, immunoterapia, radioterapia.