Aktualności | To była udana edycja GBO. Kolejna przed nami

Znamy już terminy najważniejszych etapów Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego 2023. Nabór wniosków do kolejnej, dziesiątej już edycji GBO, rozpocznie się 1 marca i potrwa do 21 marca. To dobry moment, by podsumować zadania zrealizowane w minionym roku.

Kolejny rok funkcjonowania Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego za nami. Wiele się działo. W 2021 roku realizowane były zadania wskazane głosami gliwiczan w 2020 roku. Z kolei na przełomie sierpnia i września ub.r. mieszkańcy wybrali projekty, które będą realizowane w roku 2022.  

Realizowane w 2021 roku zadania dotyczyły przede wszystkim rozwoju infrastruktury rekreacyjnej, sportowej i drogowej oraz organizacji wydarzeń kulturalnych czy edukacyjnych.

Spośród projektów ogólnomiejskich zrealizowany został „Gliwicki Rower Miejski” –uruchomiono system rowerów publicznych IV generacji, dostępnych całodobowo. Do dyspozycji mieszkańców było 150 rowerów (m.in. standardowych, tandemów, cargo/familijnych) w 15 stacjach wyposażonych w terminal z panelem informacyjnym, w którym  można było się zarejestrować oraz sprawdzić dostępność rowerów i miejsc postojowych na poszczególnych stacjach. Od początku sezonu, czyli od 29 maja do końca listopada miejskie jednoślady były wypożyczane aż 90 341 razy!

Wśród projektów dzielnicowych o charakterze inwestycyjnym wykonano m.in. zadania związane z małą architekturą, dotyczące placów zabaw, ławek, wiat czy siłowni zewnętrznych. Projekty związane z  poprawą bezpieczeństwa, polegające na zainstalowaniu monitoringu wizyjnego, pojawiły się w trzech dzielnicach: Baildona, Obrońców Pokoju oraz w Śródmieściu. Zrealizowane zostały też zadania związane z zielenią, takie jak łąka kwietna z hotelem dla owadów w dzielnicy Obrońców Pokoju czy też zieleńce w Śródmieściu, a także angażujące mieszkańców warsztaty związane z pielęgnacją roślin.  

Ważne są różnorodne inwestycje, ale także integracja mieszkańców Gliwic.
Jak zawsze, w ramach budżetu obywatelskiego prowadzono tzw. działania miękkie, m.in. warsztaty czy spotkania. Choć grupa odbiorców takich zadań jest mniejsza niż w przypadku wykonanych inwestycji, to ich niezaprzeczalnym i ważnym walorem jest możliwość integrowania się mieszkańców poszczególnych dzielnic.

Przykładowo na Zatorzu już po raz kolejny dużym zainteresowaniem cieszyły się całoroczne zajęcia „Aktywne Zatorze”. O skali tego projektu mówią liczby – zrealizowano aż  765 godzin warsztatów rękodzielniczych, chemicznych, przyrodniczych, komputerowych, teatralnych, filozoficznych oraz sportowo-rekreacyjnych. Chętnych wśród mieszkańców dzielnicy nie brakowało.

Przyglądając się efektom GBO, warto zwrócić uwagę na ofertę dla gliwickich seniorów, którzy m.in dzięki Gliwickiemu Budżetowi Obywatelskiemu stają się coraz aktywniejszą grupą społeczną. W tym roku przykładowo zostały dla nich zorganizowane potańcówki – w takiej formule bawili się seniorzy w Szobiszowicach i Starych Gliwicach. Były także wyjścia na koncerty i spektakle teatralne.

Pomimo trwającej epidemii, rosnącej inflacji i problemów ze znalezieniem wykonawców większość zadań została w pełni zrealizowana (68 zadań). W przypadku 5 zadań pojawiły się okoliczności, które uniemożliwiły ich wykonanie w 2021 roku, np. brak wykonawców, brak ofert mieszczących się w założonym budżecie (mimo ogłaszania postępowań kilkukrotnie), istotne przeszkody na etapie opracowywania projektów. Jeden projekt został zrealizowany w części (zadanie dotyczyło widowiska plenerowego w Bojkowie i wydarzeń towarzyszących).
Trzeba wiedzieć, że zadania niezrealizowane w ramach GBO będą traktowane jako priorytetowe do realizacji w latach kolejnych, jednak już nie w ramach Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego, ale jako zadania ujęte w planie finansowym jednostek lub realizowane w przypadku pojawienia się oszczędności.

Procedura GBO jest systematycznie modyfikowana i ulepszana.  
W ubiegłym roku w procedurze Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego pojawiło się kilka modyfikacji, a najistotniejsze są dwie z nich.  
Po pierwsze, aby ułatwić gliwiczanom składanie wniosków, wprowadzono elektroniczny, interaktywny formularz. W marcowym naborze mieszkańcy zgłosili łącznie 325 propozycji zadań, z czego pozytywnie oceniono i poddano pod głosowanie 174 projekty.
Druga istotna zmiana dotyczyła głosowania – zmieniono format papierowych kart do głosowania – zastąpiono kilkustronicową, dużą kartę w formacie A3 kartą jednostronną wielkości zeszytu szkolnego. Czy to zmiana karty wpłynęła na rekordową liczbę głosów oddanych w formie papierowej? Może był to jeden z czynników. Z pewnością decydujące zdaje się być jednak zaangażowanie rad dzielnic i lokalnych społeczników. Głosów papierowych oddano aż 35 934, natomiast głosów online mieszkańcy oddali 20 284. Łącznie dało to rekordową liczbę 56 218 głosów.  

Na jakie zadania czekamy w tym roku?
W 2022 roku wykonane mają zostać zadania wybrane przez mieszkańców w ubiegłym roku, w tym 66 zadań dzielnicowych oraz jedno zadanie ogólnomiejskie, które zyskało aż 7919 głosów – to projekt „Restauracja Parkowa – Okrąglak na placu Grunwaldzkim”.
Na zadania wyłonione w ramach Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego 2022 zaplanowano 7 874 000 zł (na zadania dzielnicowe 6 974 000 zł, a na ogólnomiejskie 900 tys. zł). Wśród zadań dzielnicowych ponad 2,3 mln zł ma kosztować budowa lub modernizacja placów zabaw, na prawie 1,8 mln zł oszacowano wykonanie zadań związanych ze sportem, rekreacją i zdrowiem, prawie 1,1 mln zł przeznaczony jest na zadania związane z ekologią i środowiskiem i prawie 1,1 mln zł na zadania z obszaru kultury i edukacji, ponad 450 tys. zł przeznaczono na zadania związane z drogami, ścieżkami rowerowymi i miejscami postojowymi. Ostatnia grupa zadań dotyczy poprawy bezpieczeństwa (ponad 250 tys. zł).  

Znamy już harmonogram Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego 2023.
Przed nami dziesiąta edycja Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego i kolejna szansa za zmianę najbliższej okolicy. Warto wcześniej zastanowić się nad nowymi propozycjami. Prezydent Miasta ogłosił już harmonogram GBO 2023. Podobnie jak w ubiegłym roku wnioski przyjmowane będą od 1 marca, jednak gliwiczanie będą mieli o dwa dni więcej na ich złożenie – do 21 marca. W podobnym jak poprzednio terminie odbędzie się głosowanie, a zadania wybrane przez mieszkańców w 2022 roku będą realizowane w roku 2023.

Harmonogram Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego 2023
1 – 21 marca 2022 r.                            Nabór wniosków
20 czerwca 2022 r.                               Publikacja wyników oceny wniosków
do 1 sierpnia 2022 r.                            Publikacja wykazu projektów poddawanych pod głosowanie
24 sierpnia – 14 września 2022 r.    Głosowanie
do 14 października 2022 r.                Ogłoszenie wyników głosowania

Podczas ostatniej ubiegłorocznej sesji Rady Miasta Gliwice radni zadecydowali o wprowadzeniu kilku zmian do procedury. Zostały one zaproponowane przez prezydenta miasta jako pokłosie ewaluacji prowadzonej przez Centrum 3.0 – Gliwicki Ośrodek Działań Społecznych. Jest to miejska jednostka, która od ubiegłego roku kontynuuje działalność dotyczącą wspierania organizacji pozarządowych, ale wspiera także aktywność społeczną, m.in. poprzez promowanie i koordynowanie Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego oraz Gliwickiej Inicjatywy Lokalnej.

Nowy rok przynosi kilka nowości w Gliwickim Budżecie Obywatelskim.
* W swoich projektach wnioskodawcy powinni uwzględnić dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami. Chodzi np. o osoby z niepełnosprawnościami, osoby starsze. Efekty zadań powinny być dostępne dla wszystkich na równych prawach lub w możliwie największym stopniu.
* Informacje o GBO będą publikowane na tablicy ogłoszeń UM. Miejscem obligatoryjnej publikacji w internecie będzie BIP, co nie oznacza, że informacje będą zamieszczane tylko tam.
* Wprowadzono możliwość zbierania poparcia dla projektów ogólnomiejskich nie tylko poprzez papierowe listy, ale również poprzez system informatyczny. Ta zmiana może bardzo ułatwić zbieranie poparcia w czasie epidemii.
* Dodano nowe kryterium oceny – ogólnodostępność. Jest ona rozumiana jako możliwość korzystania z efektów projektów przez wszystkich zainteresowanych mieszkańców, a w przypadku projektów o ograniczonej liczbie uczestników – konieczność przeprowadzenia otwartej rekrutacji z wykorzystaniem ogólnodostępnych kanałów informacyjnych.
* Dodano możliwości weryfikacji głosów elektronicznych poprzez kod otrzymany jako sms (do ubiegłego roku był to tylko link aktywacyjny przesłany na adres e-mail głosującego).
Gliwicki Budżet Obywatelski uwidacznia potrzeby społeczne i chęć mieszkańców do współdecydowania o kształcie miasta, priorytetach w miejskich inwestycjach. Środki GBO są częścią miejskiego budżetu, a zadania realizowane w ramach tej procedury muszą należeć do kompetencji gminy.  
Warto już teraz zastanowić się, co jest ważne dla nas samych, dla mieszkańców danej dzielnicy, jakie są najpilniejsze potrzeby. DecydujMY razem!

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na www.gliwice.eu w dziale Gliwicki Budżet Obywatelski. (Centrum 3.0/mf)