Aktualności | Jak było na początku, a jak jest dziś?

20 lat temu w Gliwicach utworzono Strefę Ekonomiczną. Wraz z pojawieniem się inwestorów rozpoczął się okres budowy nowoczesnych zakładów produkcyjnych i tworzenia miejsc pracy. Jak rozwijała się gliwicka strefa w poszczególnych latach? Przeczytajcie!

W 1996 roku władze Gliwic rozpoczęły rozmowy z koncernem General Motors na temat zlokalizowania planowanego nowego zakładu Opla na terenie miasta. Negocjacje zakończyły się podpisaniem porozumienia z inwestorem w maju 1996 roku. W rozmowach uczestniczył również Eugeniusz Ciszak, ówczesny wojewoda katowicki oraz przedstawiciele rządu polskiego: Klemens Ścierski – ówczesny minister przemysłu i Tadeusz Soroka – wiceminister. Równolegle Gliwice czyniły starania o ustanowienie specjalnej strefy ekonomicznej na terenie miasta, które również zakończyły się sukcesem. Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna została powołana do życia w czerwcu 1996 roku. Gliwicka Podstrefa powstała na terenie o powierzchni około 350 hektarów. Fabryka Opla została wybudowana na gruncie o powierzchni około 70 hektarów, prace budowlane rozpoczęły się jesienią 1996 roku. Uroczyste otwarcie zakładu miało miejsce jesienią 1998 roku, zaś pierwszy samochód marki Opel wyprodukowany w Gliwicach zjechał z taśmy produkcyjnej 31 sierpnia 1998 roku.

/Gliwicki Ratusz. Podpisanie porozumienia między przedstawicielami władz miasta i koncernu General Motors - zdjęcie z 6 maja 1996 roku/

W „okresie pionierskim” gliwicki samorząd skupił się na wyposażeniu terenów inwestycyjnych w niezbędną infrastrukturę techniczną (drogi dojazdowe, sieć wodociągową i kanalizacyjną), a Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny zbudował infrastrukturę energetyczną. Te dalekowzroczne kroki okazały się kluczowe dla pozyskania kolejnych przedsiębiorców, którzy w 1998 roku zadecydowali o rozpoczęciu swoich inwestycji w Gliwicach – hiszpańska Roca, producent ceramiki sanitarnej, a następnie kolejni producenci z branży motoryzacyjnej: HP Polska, Plastal, Autorobot Strefa. W 2000 roku do grona zagranicznych inwestorów dołączyli amerykańscy producenci części samochodowych i podzespołów – TRW Braking Systems Polska i Tenneco Automotive Eastern Europe, włoski producent chemii budowlanej – Mapei, hiszpański Mecalux i irlandzki Oasis. W strefie zainwestowali również krajowi przedsiębiorcy: drukarnia wielkoformatowa BMT, Jadar – producent materiałów budowlanych (strefowy zakład kupiony został później przez firmę Semmelrock), Kalmet – producent elementów stalowych dla górnictwa oraz Waskom z branży informatycznej (obecnie firma Ente).

Do Gliwic przybyły kolejne zagraniczne firmy: zarówno zza zachodniej granicy (austriackie Maco i niemiecki Rehau), jak i z Dalekiego Wschodu (w 2003 roku teren w Gliwicach zakupił drugi po GM-ie podstrefowy gigant – japoński NGK Ceramics). W tym okresie nastąpiły zmiany o charakterze terytorialnym i prawnym. W 2002 roku teren Podstrefy powiększył się o nowe nieruchomości w Gliwicach (w tym pokopalniany teren w Łabędach), a rok później po raz pierwszy włączony został teren spoza Gliwic – około 15 hektarów gruntów w Zabrzu. W związku z planowanym wejściem Polski do Unii Europejskiej zmienione zostały przepisy o specjalnych strefach ekonomicznych. Krajowe przepisy zostały dostosowane do unijnych zasad udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom przez państwa członkowskie.

W roku 2003 roku powierzchnia Podstrefy Gliwickiej wynosiła około 380 hektarów.

Przez 3 lata, od 2004 roku do listopada 2006 roku, kiedy do Podstrefy dołączyła gmina Knurów, powierzchnia Podstrefy wynosiła 380 hektarów. W Gliwicach systematycznie przybywało inwestorów: ulokował się tu niemiecki Kirchhoff, Welding Alloys z Wielkiej Brytanii, portugalski Martifer, a z polskich przedsiębiorców – gliwickie firmy Metar i Opinion Strefa Druku. W roku 2005 w Podstrefie na terenie Gliwic pojawiły się pierwsze „reinwestycje” – to znaczy inwestycje związane z rozbudową uruchomionych tu w poprzednich latach zakładów. Wówczas rozbudowały się: Roca, Kalmet, Plastal, Mecalux, a w 2006 roku – Tenneco, TRW, Mapei. W tym samym roku pokopalniany teren w Łabędach kupiła niemiecka spółka Müller Die Lila Logistik. Amerykański Deweloper AIG Lincoln wybudował w Gliwicach hale pod wynajem, w których ulokowały się m.in. kolejne firmy z branży motoryzacyjnej – Nexteer Automotive Systems (dawniej Delphi) i włoski Giobert. Pierwsi inwestorzy pojawili się także na terenach w Zabrzu.

/NGK Ceramics/

Pod koniec 2006 roku powierzchnia Podstrefy wynosiła 392 hektary, w tym 365 hektarów w Gliwicach. Działało w niej 45 firm, w tym 42 w Gliwicach i 3 w Zabrzu.Zatrudnienie w Podstrefie wynosiło 8800 pracowników (głównie w Gliwicach, zakłady w Zabrzu jeszcze nie zatrudniały), wydatki inwestycyjne – 4,2 mld zł.

W tych latach miał miejsce znaczący rozwój terytorialny KSSE, w tym Podstrefy Gliwickiej, do której włączone zostały tereny m.in. w województwie opolskim. W pierwszej kolejności do Podstrefy weszła gmina Strzelce Opolskie w związku z nowymi projektami producentów z grupy Kronospan, a następnie rozległy teren pod park przemysłowy w gminie Ujazd położonej mniej więcej w połowie drogi między Gliwicami a Opolem. W województwie śląskim Podstrefa rozrosła się o 30 hektarów w Lublińcu oraz o prawie 100 hektarów w Zabrzu (ten teren został zarezerwowany dla kolejnego parku przemysłowego). Na początku 2010 roku Podstrefa objęła nowe tereny w Kędzierzynie--Koźlu, Gogolinie i Krapkowicach. Po tych włączeniach całkowita powierzchnia Podstrefy wynosiła już 981 hektarów. W tym okresie Podstrefa borykała się ze skutkami kryzysu ekonomicznego – napływ nowych inwestycji obniżył się odczuwalnie, osiągając dno w 2009 roku, kiedy w Podstrefie ulokowała się tylko jedna nowa firma. W 2010 roku było już widać poprawę – w drugim kwartale pojawiły się pierwsze nowe inwestycje po recesji – w Gliwicach zainwestowały niemiecki BMZ, producent baterii akumulatorowych i szwedzki HL Display.

Inwestorów przybywa. W 2011 roku rozpoczął swoją działalność klaster motoryzacyjny „Silesia Automotive” skupiający licznych w Strefie, w tym w Gliwicach, przedsiębiorców z branży. W latach 2012–2014 Podstrefa znów się powiększyła o nowe tereny w województwach śląskim i opolskim, przekraczając łączną powierzchnię 1000 hektarów. Wraz z powrotem koniunktury oraz zbliżającą się zmianą przepisów wspólnotowych w kierunku zmniejszenia limitów pomocy publicznej, w 2014 roku ma miejsce mocne ożywienie w inwestycjach strefowych. W połowie 2014 roku inwestycję związaną z rozbudową podjął BMZ, w tym czasie rozpoczęło się także zagospodarowanie terenu w Ujeździe, gdzie ulokował się pierwszy inwestor, amerykańska firma Tru-Flex. Katowicka Strefa uplasowała się wysoko w rankingu dotyczących bezpośrednich inwestycji zagranicznych według magazynu „Business Financial Times”, zajmując w 2012 roku 2. miejsce w Europie i 11. na świecie.

Katowicka Strefa to marka znana i ceniona w Europie i na świecie, a Gliwice mogą poszczycić się najlepszym parkiem przemysłowym w Europie Środkowo-Wschodniej. W Zabrzu i Ujeździe powstają kolejne parki przemysłowe. Dobre wieści dla poszukujących pracy gliwiczan i wielu tutejszych firm dobiegają z pobliskiego Ujazdu – wkrótce nastąpi uruchomienie zakładu szwajcarskiej firmy Mubea Automotive Poland, a w lipcu 2016 roku miała miejsce ceremonia wbudowania kamienia węgielnego pod zakład firmy IFA Powertrain Polska, niemieckiego producenta wałów napędowych, który zainwestuje blisko 100 mln euro.

Szeroka oferta terenów Podstrefy cieszy się dużym zainteresowaniem potencjalnych inwestorów, zarówno zagranicznych, jak i krajowych. W 2015 roku Strefa podniosła swoją pozycję w rankingu bezpośrednich inwestycji zagranicznych według „Business Financial Timesa”: KSSE zajęła 1. miejsce w Europie i 2. na świecie. Przedsiębiorcy cenią to, co ma do zaoferowania lokalna społeczność – dobrze wykształconych, przygotowanych i zaangażowanych pracowników, świetną infrastrukturę transportową, edukację techniczną na wysokim poziomie. Warto zachęcać młodzież do zdobywania wykształcenia na kierunkach technicznych i ekonomicznych, rozwijania znajomości języków obcych, bo takie przygotowanie stwarza największe szanse na dobrą pracę w pobliżu miejsca zamieszkania.

(Podstrefa Gliwicka KSSE)