|
//14-02-2023
|
 |
Na historycznym pograniczu
„Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim” to książka o ciekawej i trudnej historii Polski i Niemiec. Z autorami publikacji – Karoliną i Piotrem Jakoweńkami – będzie można porozmawiać w czwartek 23 lutego w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (ul. Poniatowskiego 14). Początek spotkania o godz. 18.00, wstęp wolny.
Książka Jakoweńków to zbiór 20 esejów. Każdy dotyczy innego miejsca na mapie Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. W „Historii pogranicza” są fotografie, relacje świadków historii i współczesnych mieszkańców, archiwalne materiały ikonograficzne i historyczne opisy, a przede wszystkim – opowieści o naszym regionie. Autorzy książki dokumentują także stan zachowania dziedzictwa żydowskiego i skutki Zagłady w przestrzeni publicznej i społecznej świadomości. Przede wszystkim jednak pytają o pamięć o dawnych mieszkańcach tych ziem. Czy potrafimy jeszcze współcześnie dostrzec ślady żydowskiej (nie)obecności, prawie 80 lat po Holokauście?
– Powstanie „Pamięci pogranicza” zainspirowały liczne spotkania i długie rozmowy z naszym przyjacielem Henrim Lustigerem-Thalerem. Kiedy w 2018 roku podróżowaliśmy wspólnie przez Zagłębie Dąbrowskie i Górny Śląsk, natrafiliśmy na liczne zapomniane żydowskie historie, miejsca i przedmioty. Wszystkie te kawałki drewna, ślepe ściany wyburzanych kamienic, klatki schodowe i martwe podwórka przemawiały do nas wielowiekową i piękną historią, jednocześnie stawiając nam przed oczami kataklizm, który zniszczył bezpowrotnie ten świat – piszą Karolina i Piotr Jakoweńkowie we wstępie do książki.
Karolina Jakoweńko kieruje Domem Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziałem Muzeum w Gliwicach. Ten niezwykły zabytek, dawny żydowski dom przedpogrzebowy, mieści się przy czynnym żydowskim cmentarzu. Kapitalny remont obiektu został sfinansowany przez gliwicki samorząd. Wystawa stała prezentuje wielowiekową historię górnośląskich Żydów. Dom Pamięci Żydów Górnośląskich jest placówką unikatową w skali kraju. Karolina Jakoweńko razem z Piotrem Jakoweńką od kilkunastu lat prowadzi także Fundację Brama Cukermana, która za wieloletnią działalność na rzecz przywracania i ochrony pamięci Żydów polskich w Zagłębiu Dąbrowskim i na Górnym Śląsku została uhonorowana Nagrodą Specjalną Muzeum Historii Żydów Polskich Polin 2022.
Z Gliwic na Ukrainę
Gliwice nadal pomagają Ukrainie. Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej podarowało mieszkańcom ukraińskiej wsi autobus marki MAN A23. To drugi przegubowiec, który pojechał z Gliwic na Ukrainę.
Pojazd, który jeszcze w grudniu 2022 r. przemierzał gliwickie ulice trafił do oddalonej o 1000 km od Gliwic wsi Mychajło-Kotsyubinsk w obwodzie czernihowskim. Będzie służył mieszkańcom w codziennej komunikacji.
– Cieszymy się, że możemy wspomóc ukraińską społeczność i choć w drobny sposób ułatwić jej codzienne funkcjonowanie – mówi Henryk Szary, przez PKM w Gliwicach.
O wsparcie do gliwickiego PKM-u za pośrednictwem ambasady i Urzędu Miejskiego w Gliwicach przedstawiciele z Ukrainy zwrócili się już po raz drugi – pierwszy przegubowiec za wschodnią granicę pojechał w czerwcu ubiegłego roku. Wówczas pojazd trafił do Lwowa. (mf)
Muzyczne odkrycie roku #madeinGliwice
Jakub Skorupa został wybrany Odkryciem roku 2022 Empiku w kategorii muzyka. Uznanie jury zdobył jego debiutancki album „Zeszyt pierwszy”.
Mieszkający w Gliwicach artysta zachwycił muzycznym „zapisem obserwacji zderzających dorosłość i rzeczywistość z piękną wrażliwością”. Jakub Skorupa jest wokalistą, gitarzystą i autorem tekstów. Na płycie połączył melancholijny rap z alternatywnym brzmieniem.
Gliwicka publiczność miała okazję posłuchać materiału z „Zeszytu pierwszego” we wrześniu 2022 roku, podczas pierwszej edycji festiwalu Show off zorganizowanego przez Centrum Kultury Victoria w Nowych Gliwicach przy ul. Bojkowskiej. Skorupa rozkręcił tę imprezę, dając pierwszy, świetnie przyjęty przez widownię koncert.
Szpadzistka Piasta Gliwice najlepsza w Pucharze Europy
Kolejny sukces gliwickich szermierzy. Zawodniczka Piasta Gliwice – Oliwia Janeczek – stanęła na podium IX międzynarodowego turnieju Pucharu Europy Kadetów w szpadzie „Trofeum Smoka Wawelskiego”. W miniony weekend, 11–12 lutego, w Hali Widowiskowo-Sportowej Suche Stawy w Krakowie rywalizowało 446 szpadzistów i szpadzistek z 30 krajów świata.
Puchar Europy Kadetów to najważniejsze w tej kategorii wiekowej cykliczne wydarzenie na naszym kontynencie. Jego organizatorem jest działający od 1910 roku Krakowski Klub Szermierzy. Ze względu na rangę imprezy, prawo startu – w przeciwieństwie do Mistrzostw Europy – mają nie tylko ekipy ze Starego Kontynentu. Ze względu na dużą liczbę startujących zawody zaczynają się już o godz. 9.00 a kończą ok. godz. 19.00.
W tym roku najlepsza wśród zawodniczek okazała się szpadzistka Piasta Gliwice – Oliwia Janeczek. Podopieczna Piotra Markowicza to aktualna mistrzyni Polski w tej kategorii wiekowej. W październiku ubiegłego roku zajęła ósme miejsce w zawodach Pucharu Europy U-17.
W formie była także druga z reprezentantek Piasta – Marysia Szczurowska, która stanęła na 17. miejscu podium. Pozostałe zawodniczki gliwickiego klubu zajęły odpowiednio: Magda Ratyna – 27. miejsce, Paulina Ostrowska – 28. miejsce, Weronika Kozdęba – 39. miejsce, Wiktoria Jędrzejec – 105. miejsce, Kamila Gusta – 125. miejsce i Michalina Szymczyk – 126. miejsce.
Wśród chłopców najwyżej z zawodników Piasta Gliwice dotarł Błażej Kurowski, który zakończył turniej na 46. lokacie.
Zarówno Oliwii, jak i pozostałym gliwickim szpadzistkom i szpadzistom serdecznie gratulujemy kolejnego sukcesu! (ml/piast.gliwice.pl)
Pamięć o ofiarach Tragedii Górnośląskiej 1945 roku
Gliwice były pierwszym dużym miastem na Górnym Śląsku, do którego 1945 roku wkroczyli sowieci. Wielu żołnierzy dopuściło się wyjątkowego okrucieństwa na mieszkańcach miasta. Pamięć ofiar uczczono przy tablicy przy kościele św. Jerzego w Łabędach.
Wywózki do pracy w ZSRR rozpoczęły się na przełomie lutego i marca 1945 roku. Dotknęły wielu rodzin mieszkających na Górnym Śląsku. Wśród deportowanych były osoby różnych narodowości. Ta tragedia rozgrywała się także w Gliwicach, które były jednym z pierwszych górnośląskich miast, do którego wkroczyła Armia Czerwona.
– Deportowani do ZSRR, przed ich zapakowaniem do bydlęcych wagonów, przebywali w obozie przejściowym NKWD dla ludności śląskiej i Niemców, który zorganizowany był na terenie Dużego Osiedla (Grosse Siedlung). Obejmował on obecne ulice: Wolności, Partyzantów, Wieniawskiego i Popiełuszki – przypomina Rada Dzielnicy Łabędy na swoim Facebooku.
W sobotę 11 lutego w Łabędach zorganizowano uroczystości poświęcone pamięci ofiar deportacji Ślązaków i Niemców na teren ZSRR, która miała miejsce w roku 1945. Była to 78. rocznica tych wydarzeń. Uczestnicy obchodów złożyli kwiaty przy tablicy upamiętniającej zesłanych na Wschód, a następnie wzięli udział w mszy świętej w kościele pw. św. Jerzego.