Biuletyn Informacyjny Urzędu Miejskiego w Gliwicach

// 13-12-2018

Żydzi na Górnym Śląsku. Otwarcie wystawy stałej w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich

Oryginalne, zachowane w niewielkiej liczbie judaika górnośląskie oraz rozliczne dokumenty i ilustracje związane z historią Żydów Górnośląskich – unikatowe i w większości przedstawiane publicznie po raz pierwszy. Prezentacja, wizualna i tekstowa, wszystkich synagog górnośląskich – w większości już nieistniejących – oraz cmentarzy żydowskich znajdujących się na terenie regionu. Życiorysy i dorobek kilkudziesięciu najbardziej znaczących przedstawicieli żydowskiej społeczności: przemysłowców, ludzi nauki, kultury, a także najwybitniejszych rabinów górnośląskich. To tylko wybrane wątki, jakie przybliży z dawna oczekiwana wystawa stała „Żydzi na Górnym Śląsku”. Jej otwarcie odbędzie się 14 grudnia w oddziale Muzeum w Gliwicach – Domu Pamięci Żydów Górnośląskich. Wystawę honorowym patronatem objęła Małżonka Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Agata Kornhauser-Dudy.

– Dzieje Żydów Górnego Śląska to temat ogromny i wielowątkowy, w niewielkim stopniu dotychczas przebadany. Po raz pierwszy przedstawione zostały na prezentowanej w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich ekspozycji tak kompleksowo zebrane i opracowane materiały dotyczące ich losów. Przygotowania do wystawy, prowadzone we współpracy z wieloma osobami, poprzedzone zostały dogłębnymi badaniami oraz kwerendami archiwalnymi, bibliotecznymi i muzealnymi w ośrodkach górnośląskich, w innych miastach Polski oraz za granicą, między innymi w Berlinie, Jerozolimie i Nowym Jorku – mówi Bożena Kubit, kurator  wystawy.

Ekspozycja ukazuje historię, znaczenie i wkład społeczności żydowskiej w rozwój Górnego Śląska – od czasów osadnictwa pod koniec średniowiecza poprzez największy jej rozwój w wieku XIX po wiek XX, czasy Holokaustu i okres powojenny. Zobrazowane zostało życie społeczne i religijne Żydów, a także uczestnictwo w działalności gospodarczej, szczególnie w XIX w., kiedy ich wkład był najbardziej istotny.

– Otwarcie stałej ekspozycji muzealnej jest ostatnim etapem rozpoczętej w 2013 roku rewitalizacji dawnego żydowskiego domu przedpogrzebowego. Nie było to przedsięwzięcie łatwe, ale słusznie podjęte przez gliwicki Samorząd. Teraz zapewne wielu będzie sobie przypisywało zasługi w tej sprawie, ale warto mieć w pamięci, jakże wielu deklarowało pomoc i finansowe wsparcie, a na czczych obietnicach się kończyło. Dość wymienić Henryka Mercika, członka byłego już zarządu województwa śląskiego, odpowiedzianego za przedsięwzięcia w sektorze kultury w urzędzie marszałkowskim województwa śląskiego, który nie dotrzymał obietnicy danej prezydentowi Gliwic o przekazaniu dotacji na dokończenie prac nad wystawą. A przecież powinien, gdyż Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, oddział muzeum w Gliwicach, nie tylko z nazwy ma znaczenie regionalne. Jego profil programowy, badawczy, popularyzatorski, oraz praktyka działania obejmuje obszar od Prudnika po Katowice, od Kluczborka po Pszczynę. Przez lata w regionie była zgłaszana potrzeba utworzenia takiego ośrodka na Górnym Śląsku i tak się w końcu stało, ale bez udziału Marszałka województwa śląskiego. Wstyd. Przez ostanie trzy lata naszym celem było zorganizowanie stałej ekspozycji – pierwszej w Polsce poświęconej Żydom na Górnym Śląsku. Pytają mnie często dlaczego się nimi zajmujemy? Odpowiadam, że ich dziedzictwo jest naszym – polskim i moim. Stało się nim po 1945 roku, po przyłączeniu nowych ziem do Polski. Dlatego jesteśmy tego dziedzictwa kustoszami, mimo iż tutejsi Żydzi po polsku nie mówili, mimo iż ukształtowała ich kultura niemiecka, mimo iż byli obywatelami państwa, które Polskę wielokrotnie niszczyło. Państwo niemieckie w latach 30. i 40. ubiegłego wieku zdradziło także swoich Żydów, własnych obywateli, z nim zrośniętych pod każdym względem, którzy odgrywali w nim niepoślednią, często pierwszorzędną rolę.  Wystawiło ich na cierpienie, poniewierkę, zagładę, odebrało to co najważniejsze, w tym dom przedpogrzebowy wzniesiony niegdyś na chwałę miasta i pożytek gminy żydowskiej w Gliwicach. A przecież takich obiektów na Górnym Śląsku są dziesiątki. Dbamy o to dziedzictwo jak o nasze własne, żeby osierocone nie niszczało w obojętności i niepamięci. Dbajmy tak jak sami byśmy chcieli żeby inni, tam gdzieś na Wschodzie, troszczyli się o drogie naszym sercom polskie pamiątki i miejsca pozostawione na Kresach Rzeczpospolitej.

Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej wystawy, a w szczególności panu Krystianowi Tomali, wiceprezydentowi Gliwic, który zabiegał o nasze sprawy w Samorządzie Miasta, oraz pani Bożenie Kubit, kuratorce wystawy, która wykonała ogromną i rzetelną pracę nad jej scenariuszem. Dziękuję także pracownikom Muzeum w Gliwicach, współpracującym z naszą placówką naukowcom, pasjonatom, społecznikom, dziennikarzom, i wielu innym ludziom dobrej woli. Dziękuję Radnym Miasta Gliwice, Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Konsulowi Generalnemu Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu.  Dzięki tym osobom i instytucjom otworzy się nie tylko muzealna wystawa, ale też nowy rozdział dla nas i  społeczności żydowskiej, która wbrew siłom destrukcji, które zniszczyły jej dawny świat, ma znowu na Górnym Śląsku, tu w Gliwicach, swój Dom – powiedział dyrektor Muzeum w Gliwicach, Grzegorz Krawczyk.

Dawny żydowski dom przedpogrzebowy – rys historyczny

Budynek został wzniesiony w latach 1902–1903 jako dom przedpogrzebowy przy nowym cmentarzu żydowskim w Gliwicach. Zaprojektował go Max Fleischer (1841–1905), austriacki architekt, twórca wielu synagog, a także innych budowli sakralnych i świeckich w Wiedniu oraz na terenie Austrii, Czech i Moraw. Niezwykle ciekawy architektoniczne obiekt – wzniesiony zgodnie z wytycznymi religijnymi dla miejsca, gdzie przygotowywano zmarłego do ostatniej drogi – składał się z trzech głównych części: centralnej, reprezentacyjnej sali modlitewnej z wyjściem bezpośrednio na cmentarz, kostnicy, gdzie przygotowywano zmarłego do pochówku zgodnie z przepisami religii żydowskiej, oraz mieszkania stróża.

Po 1945 r. cmentarz i dom przedpogrzebowy użytkowała powojenna Gmina Żydowska działająca w Gliwicach, w części bocznej zaś znajdowało się mieszkanie dozorcy. Z czasem przestano korzystać z budynku i zaczął on popadać w ruinę. W 2003 r. obiekt został wpisany do rejestru zabytków, a w 2007 Gmina Żydowska przekazała go Miastu Gliwice. W 2012 r. prezydent miasta podjął decyzję o odrestaurowaniu budynku i przekształceniu go w oddział Muzeum w Gliwicach. Rewitalizację obiektu sfinansowano w całości z budżetu Miasta Gliwice.

Działania ratujące zabytek zostały docenione i wyróżnione w kilku prestiżowych konkursach: decyzją Ministerstwa Kultury i Generalnego Konserwatora Zabytków w konkursie  Zabytek Zadbany uznano je za jedną z najlepszych adaptacji obiektu zabytkowego w Polsce; w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego 2016 w kategorii zrewitalizowany obiekt użyteczności publicznej; w konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2017 w kategorii konserwacji i ochrony dziedzictwa kultury za „rewitalizację zabytkowego żydowskiego domu przedpogrzebowego i stworzenie nowego oddziału Muzeum w Gliwicach – Domu Pamięci Żydów Górnośląskich”.

źródło: Muzeum w Gliwicach

Centrum Przesiadkowe z przeszkodami

W najbliższym czasie jedną z największych i najważniejszych inwestycji w naszym mieście będzie budowa Centrum Przesiadkowego. Jego powstanie obok zmodernizowanego dworca kolejowego wprowadzi nową jakość do krajobrazu centrum Gliwic. Nowoczesna przestrzeń publiczna pozwoli na uporządkowanie wielu elementów komunikacji zbiorowej, poprawi standard obsługi podróżujących, a także stanie się kolejną wizytówką prężnie rozwijającego się miasta.

Umowa na wykonanie prac projektowych Centrum została zawarta 17 marca 2017 r. z firmą Pas Projekt z Nadarzyna – po wygranym przez nią przetargu. Zadanie miało zostać wykonane w ciągu 12 miesięcy od dnia podpisania umowy. Mijały kolejne miesiące, a końca nie było widać. Aby usprawnić pracę i na bieżąco rozwiązywać powstające problemy, odbyły się 33 rady techniczne i kilkadziesiąt roboczych spotkań branżowych. Podpisywano kolejne aneksy przedłużające terminy. Z upływem czasu rósł jednak sceptycyzm co do możliwości wykonawczych firmy projektującej. 9 maja br. prezydent Gliwic spotkał się z 14 osobami z grona najbardziej zaangażowanych w to przedsięwzięcie. Przedstawiciele Pas Projektu zadeklarowali, że do 30 czerwca przekażą miastu projekty budowlane. Niestety, były to kolejny raz puste słowa.

W międzyczasie okazało się, że efekty prac wykonywanych przez projektantów nie dość, że za każdym razem są spóźnione, są także złej jakości.

Pod wpływem rosnącego spadku zaufania miasto poprosiło fachowców z Politechniki Śląskiej o weryfikację najtrudniejszego technicznie elementu projektu, czyli zadaszenia dworca autobusowego. Opinia była druzgocąca. Weryfikatorzy stwierdzili, że wykonanie tak zaprojektowanej konstrukcji może grozić katastrofą budowlaną. Projekt zadaszenia został poprawiony przez wykonawcę, ale i tym razem opinia sprawdzających była negatywna. Eksperci wskazali, że projekt jest wykonany niezgodnie z obowiązującymi przepisami i w dalszym ciągu nie spełnia wymagań nośności.

Jakby tego było mało, do tych wszystkich nierzetelności najprawdopodobniej doszły jeszcze działania ścigane przez prawo.

Zarówno Miasto, jak i jeden z podwykonawców powzięli przypuszczenie o fałszowaniu dokumentów. 6 listopada br. złożone zostało zawiadomienie do organów ścigania o możliwości popełnienia przestępstwa, a dwa dni później Gliwice odstąpiły od umowy z Pas Projektem. Boje z nierzetelnym wykonawcą to jedno, a drugie – i najważniejsze – to dokończenie projektu i rozpoczęcie budowy Centrum Przesiadkowego.

Po rozwiązaniu umowy z Pas Projektem i rozeznaniu sytuacji, w jakiej znalazło się miasto, została podjęta decyzja o podjęciu rozmów na temat przekazania zadania z wolnej ręki jednemu z podwykonawców, Mostostalowi Zabrze Biprohutowi, jako podmiotowi, który jest w stanie dokończyć projekt.

Nie można jednak podpisać umowy z Biprohutem, ponieważ firma Sławomir Golenko Pas Projekt Archi Studio z Nadarzyna z ul. Plantowej 5 – także podwykonawca Pas Projektu z Nadarzyna z ul. Plantowej 5, którego prezesem jest osoba o tym samym nazwisku – złożyła protest do Krajowej Izby Odwoławczej. Twierdzi bowiem, że to ona ma większą wiedzę i doświadczenie potrzebne do dokończenia dokumentacji projektowej Centrum .

W świetle faktów istnieje nadzieja, że werdykt Krajowej Izby Odwoławczej będzie jednoznaczny (posiedzenie, na którym będzie rozpatrywane odwołanie, odbędzie się 14 grudnia w Warszawie).

Pozwoliłoby to Miastu Gliwice na podpisanie umowy z Mostostalem Zabrze Biprohutem na dokończenie projektu Centrum Przesiadkowego. Jeśli będzie to mogło nastąpić bez zbędnej zwłoki, to jest szansa na złożenie w wymaganym czasie wniosku o dofinansowanie unijne inwestycji. (ja)

W duchu radości i modlitwy

26 stycznia 2019 roku odbędzie się Śląski Bal Panamski. Impreza jest związana z odbywającymi się w tym czasie Światowymi Dniami Młodzieży w Panamie. Młodzi chrześcijanie wspólnie będą się modlić i świętować to radosne wydarzenie.

Wydarzenie rozpocznie się o godz. 18.00 od mszy świętej w kościele pw. św. Michała Archanioła. Następnie uczestnicy balu barwnym korowodem przejdą do Areny Gliwice. Tam czeka ich 8 tanecznych godzin. Bal rozpocznie się od uroczystego poloneza. O dobrą zabawę zatroszczy się Paweł Jagodziński.

W tę noc będziemy chcieli połączyć się duchem z młodymi, którzy będą na Światowych Dniach Młodzieży z papieżem Franciszkiem. Przygotowujemy szereg atrakcji dla uczestników Śląskiego Balu Panamskiego, żeby mogli oni poczuć klimat tego wydarzenia – wyjaśnia Marceli Łyczko, współorganizator balu.

Bilety są dostępne za pośrednictwem strony internetowej slaski-bal-panamski.pl. Śląski Bal Panamski jest organizowany przez Diecezję Gliwicką i fundację Silesia Pro Europa. Wydarzenie objął patronatem Prezydent Miasta Gliwice.

Hej kolęda, kolęda

7 grudnia w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 12 w Gliwicach odbył się XIII Miejski Konkurs Kolędy Niemieckiej „Alle Jahre Wieder” pod patronatem Prezydenta Miasta Gliwice Zygmunta Frankiewicza.

W tegorocznej edycji wzięło udział 14 placówek. Uczestników podzielono na trzy kategorie wiekowe:

  • dzieci przedszkolne,
  • klasy  I–III,
  • klasy IV–VIII szkoły podstawowej.

Wprowadzono także trzy kategorie wykonawcze:

  • soliści,
  • duety,
  • zespoły wokalne/wokalno-instrumentalne.

W konkursie wzięło udział łącznie 100 uczniów. Wystąpiło 12 zespołów, 5 duetów i 10 solistów. Przygotowywało ich 23 nauczycieli.

Celem konkursu było szerzenie i pielęgnowanie kultury, tradycji i języka niemieckiego jako języka mniejszości niemieckiej, stwarzanie uczniom możliwości rozwijania uzdolnień muzycznych i promowanie miasta Gliwice jako gminy wspierającej różnorodne inicjatywy lokalne.

Wszyscy uczestnicy otrzymali upominki, zakup których został sfinansowany ze środków z budżetu miasta Gliwice oraz z dotacji Konsulatu Republiki Federalnej Niemiec w Opolu (pozyskanej przezTowarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego).

Organizatorami konkursu było Towarzystwo  Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego wraz z Oddziałem DFK Łabędy oraz ZSO 12 w Gliwicach.

Pełna lista nagrodzonych jest dostępna TUTAJ.

GEPAR – opłaty pod kontrolą

laptop

Podatki lokalne, opłaty za nieruchomości i gospodarowanie odpadami komunalnymi można teraz sprawdzić i opłacić na Gliwickiej Elektronicznej Platformie Analityczno-Rozrachunkowej. Żeby z niej korzystać, wystarczy posiadać Profil Zaufany i zarejestrować konto użytkownika na stronie gepar.gliwice.eu.

Gliwiczanie coraz więcej urzędowych spraw mogą załatwić przez Internet. Mają już do dyspozycji Internetowy sklep geodezyjny i Płatności online – platformę, dzięki której w wygodny i bezpieczny sposób można dokonywać koniecznych płatności za większość standardowych czynności urzędowych. Teraz miasto uruchomiło kolejne przydatne narzędzie – Gliwicką Elektroniczną Platformę Analityczno-Rozrachunkową, w skrócie GEPAR, w której mieszkańcy mogą sprawdzić wysokość naliczonych podatków lokalnych, opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, a także dzierżaw i bezumownego korzystania z nieruchomości. Jest to też kolejny wygodny kanał komunikacji z urzędem.

Krok I – Profil Zaufany

Do rejestracji w systemie GEPAR konieczne jest posiadanie Profilu Zaufanego. To bezpłatne narzędzie, dzięki któremu można potwierdzać swoją tożsamość w kontaktach z podmiotami publicznymi. Służy jako elektroniczny podpis. Z jego pomocą można łatwo, szybko i bezpiecznie wysyłać oraz sprawdzać dokumenty w różnych serwisach urzędowych.

Logowanie do systemu z wykorzystaniem Profilu Zaufanego jest konieczne dla zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w dostępie do indywidualnych danych finansowych – mówi Krzysztof Zbrożek, naczelnik Wydziału Informatyki Urzędu Miejskiego w Gliwicach.

Jak uzyskać Profil Zaufany? Najłatwiej można to zrobić za pośrednictwem bankowości elektronicznej.  Lista banków udostępniających swoim klientom taką możliwość jest dostępna TUTAJ. Można także wykorzystać stronę internetową Profilu Zaufanego pz.gov.pl. Należy wówczas zarejestrować się, wypełnić krótki formularz, a następnie złożyć wniosek o założenie Profilu Zaufanego. Po złożeniu wniosku trzeba udać się do jednego z punktów potwierdzających, na przyklad do Biura Obsługi Interesantów Urzędu Miejskiego w Gliwicach (ul. Zwycięstwa 21) i potwierdzić tam swoją tożsamość.

Krok II – Załóż konto GEPAR

Po uzyskaniu Profilu Zaufanego należy zarejestrować konto użytkownika na stronie gepar.gliwice.eu.

Należy pamiętać o tym, że dane użytkownika muszą zostać zweryfikowane. Proces ten może zająć do 24 godzin – tłumaczy Krzysztof Zbrożek.

Po tym czasie można już będzie się zalogować i w pełni korzystać z możliwości portalu GEPAR, czyli uzyskać informacje o aktualnych danych finansowych, w tym przede wszystkim o swoich zobowiązaniach i należnościach wobec Urzędu Miejskiego w Gliwicach z tytułu podatków lokalnych, opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, a także dzierżaw i bezumownego korzystania z nieruchomości.

Dodatkową funkcjonalnością w GEPAR-ze jest zakładka KOMUNIKACJA, za pośrednictwem której można kontaktować się w sprawach merytorycznych z Wydziałem Podatków i Opłat Lokalnych oraz Wydziałem Gospodarki Nieruchomościami. Natomiast w sprawach technicznych związanych z portalem – z Wydziałem Informatyki gliwickiego magistratu. Uwaga! Odpowiedzi będą trafiały do skrzynki kontaktowej danego użytkownika w GEPAR.

Projekt GEPAR został współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020.

Logotypy Europejskiego Funduszu Rozowju Regionalnego

Przedświąteczny bieg z psami

bieg

To będzie ostatni "Bieg na 6 łap" w tym roku. Warto skorzystać z okazji na przyjemny spacer i w sobotę, 15 grudnia, pojawić się w schronisku dla zwierząt przy ul. Wschodniej.

Każdy taki bieg to wielka przyjemność zarówno dla psów, jak i dla ludzi. To także szansa na kolejne adopcje podopiecznych z gliwickiego schroniska.

Bieg potrwa od godz. 11.00 do 14.00. Może w nim wziąć udział każdy, jednak tylko osoba pełnoletnia może otrzymać zwierzę pod opiekę. Zapisać się można poprzez formularz elektroniczny (do godz. 12.00 dnia poprzedzającego bieg) lub w dniu biegu – przy schronisku.

Zapisy na bieg: https://drive.google.com/open…

Zasady uczestnictwa w imprezie:

https://mzuk.gliwice.pl/…/uploads/2018/12/REGULAMIN_6lap.pdf   (mf)

Quarado - nowy bolid z Gliwic

Skonstruowany przez nich innowacyjny motocykl z napędem elektrycznym był niepokonany podczas zawodów Smart Moto Challenge we Wrocławiu. Teraz studenci z zespołu PolSl Racing zaprezentowali kolejny innowacyjny pojazd - bolid Quarado.

Quarado to znacznie udoskonalona i lżejsza poprzedniego bolidu Studenckiego Koła Naukowego PolSl Racing. Główne cele, które przyświecały młodym naukowcom podczas jego konstruowania, to przede wszystkim poprawa osiągów. Udało im się to osiągnąć poprzez redukcję masy pojazdu, ale również modyfikację jednostki napędowej i układu jezdnego.

- Quarado jest lżejszy od pierwowzoru o 60 kg, co przełożyło się też na lepsze przyspieszenie,  osiąga bowiem prędkość 100 km/h w 3,5 sekundy. To pierwszy tego typu pojazd Politechniki Śląskiej, z pełnym pakietem aerodynamicznym. W większości wykonany został z nowoczesnych  materiałów, przy wielu elementach wykorzystaliśmy druk 3D. Posiada również bardzo lekki akumulator litowo-jonowy - wyjaśnia Bartłomiej Urbański, lider zespołu PolSl Racing.

Bolid będzie brał udział w przyszłorocznych zawodach Formula Student na europejskich torach wyścigowych. Jak podkreśla Bartłomiej Urbański, zmiany w konstrukcji dają nadzieję na nawiązanie zaciętej rywalizacji z zespołami innych uczelni.

Studenci znają się na tym, co robią. Ich wcześniejszy pojazd, motocykl Elektra, wywalczył podwójne złoto podczas tegorocznych zawodów Smart Moto Challenge we Wrocławiu. Jednoślad został skonstruowany na bazie motoru crossowego. Jego masa wynosi ok. 120 kg, a moc sięga 8 kW. Motocykl osiąga prędkość 100km/h w czasie zaledwie 5 sekund. (kr)