Aktualności | Ojciec gliwickiej onkologii

Dr Stanisław Bylina stworzył Państwowy Instytut Przeciwrakowy w Gliwicach, obecne Centrum Onkologii – Instytut w Gliwicach. W 70. rocznicę powstania placówki postać jej pierwszego kierownika przypomniało Muzeum w Gliwicach.

Dr Bylina był człowiekiem niezwykłym. Studia medyczne ukończył w Poznaniu, a propozycję pracy w Zakładzie Otolaryngologii otrzymał jeszcze przed ich ukończeniem – rzecz jasna z wynikiem celującym. Po zdobyciu dyplomu nie spoczął na laurach i kształcił się dalej – w Londynie, Sztokholmie, Paryżu i innych europejskich miastach. Podczas II wojny światowej został zaprzysiężony jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej (przemianowanego później na Armię Krajową). Otaczał opieką medyczną konspiratorów i rannych żołnierzy podziemia. W czasach socjalizmu nigdy nie wstąpił do partii i nie ulegał naciskom wywieranych na niego w sprawach kadrowych, najwyżej stawiając dobro pacjentów. Jego niezłomna postawa kosztowała go zresztą w latach 50. utratę stanowiska dyrektora.

Po wojnie los rzucił go na Górny Śląsk, z którym wiązał plany już przed wrześniem 1939 roku. Wybór padł na Gliwice, gdzie w dawnym budynku niemieckiej kliniki dla kobiet otwarto w 1947 roku placówkę leczenia nowotworów. Ośrodek prężnie się rozwijał i w ciągu pierwszego roku działalności potroił liczbę łóżek (z 50 do 150). Stanisław Bylina w Instytucie Przeciwrakowym podjął prace nad radioterapią w leczeniu nowotworów. Za jego sprawą utworzono także pierwszą w Polsce Przychodnię Profilaktyki Raka, w której diagnozowano wczesne stadia raka szyjki macicy. Na skutek zatargów z PZPR-em w 1951 roku dr Bylina został przeniesiony do przychodni kolejowej w Lesznie Wielkopolskim i nigdy już nie wrócił do Gliwic.

Postać wybitnego twórcy gliwickiej onkologii podczas wykładu w Willi Caro przypomniał dr Bogusław Tracz, historyk z katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

(mm)