Aktualności | Był śląskim powstańcem. Ignacy Budny (1899–1973)

Od niemal trzech lat – a dokładnie od przypadającej 5 lipca 2021 roku setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego – Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach honoruje dokonania śląskich powstańców, oznaczając ich groby znakiem pamięci „Tobie Polsko”. 10 czerwca uczczono w ten sposób śp. ppor. Ignacego Budnego (1899–1973), pochowanego na cmentarzu Centralnym w Gliwicach. W uroczystości z udziałem m.in. krewnych powstańca uczestniczył wiceprezydent Gliwic Łukasz Gorczyński.

Uroczystość poprowadzona przez Jana Kwaśniewicza z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach była elementem akcji „Powstańcy to wiara, nadzieja i cud! Ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia”. Grobowiec ppor. Ignacego Budnego został nie tylko oznaczony znakiem pamięci „Tobie Polsko”, ale też plakietą „Grób Weterana", którą umieścił wnuk powstańca Martin Budny. W uroczystości wzięła też udział stryjeczna wnuczka uhonorowanego podporucznika, Ewa Leśniewska,  Barbara Adamczyk (prezes śląskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem oraz wiceprzewodnicząca Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa), zastępca prezydenta Gliwic Łukasz Gorczyński, dyrekcja SP nr 20 im. Powstańców Śląskich wraz z pocztem sztandarowym oraz uczniowie SP nr 6 z pedagogami i dyrektor placówki, a także ks. płk. Mariusz Antczak (proboszcz Parafii Wojskowej w Gliwicach), który poprowadził modlitwę w intencji uczestników powstań śląskich.

Ppor. Ignacy Budny urodził się 14 stycznia 1899 r. w Czerwionce. Był synem Jana i Łucji z domu Olszok. Ukończył szkołę powszechną w rodzinnej miejscowości, a następnie podjął pracę w biurze kopalni Dębieńsko, w celu przygotowania się do dalszej nauki w szkole przemysłowo-handlowej. Działał w ramach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1915 r. został wcielony do wojska niemieckiego, gdzie przebywał do zakończenia wielkiej wojny. Od 1 kwietnia 1919 r. do 30 czerwca 1921 r. należał do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Przysięgę złożył w Czerwionce 12 maja 1919 r. przed Piotrem Furgołą. 

– W latach 1919–1921 brał udział w trzech powstaniach śląskich oraz był zaangażowany w akcję plebiscytową. Podczas I powstania pełnił funkcję dowódcy plutonu i działał na terenie powiatu rybnickiego. W 1920 r. w ramach działalności plebiscytowej przygotowywał miejscową ludność do głosowania. Powstrzymywał napływ niemieckich imigrantów poprzez niszczenie baraków, w których mieli być zakwaterowani. Przeprowadzał również akcję, podczas których zdobywano broń dla POW. W tym samym roku został mianowany na stanowisko zastępcy komendanta obwodowego POW w Czerwionce i brał udział w powstaniu jako dowódca kompanii szturmowej. Jego oddział walczył wówczas na terenie Czerwionki. W 1921 r. podczas III powstania pełnił funkcję zastępcy dowódcy I baonu żorskiego pułku piechoty. Przeszedł szlak bojowy Czerwionka – Bierawa – Stare Koźle – Kędzierzyn – Góra św. Anny. Należał do Związku Powstańców Śląskich – podkreśla Danuta Mikoda z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach, która przybliżała sylwetkę powstańca podczas gliwickiej uroczystości.

W 1939 r. Ignacy Budny brał udział w wojnie obronnej. Walczył na linii Wilcza Dolna – Knurów – Krywałd. W czasie II wojny światowej przebywał w Chmielniku, gdzie zaangażował się w działalność Armii Krajowej. Po wojnie wstąpił do Związku Weteranów Powstań Śląskich oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W 1971 r. za udział w powstaniach śląskich został mianowany na stopień podporucznika. Zmarł 16 stycznia 1973 r. Wśród nadanych mu odznaczeń znajdują się Krzyż Walecznych, Krzyż Niepodległości (1931 r.), Srebrny Krzyż Zasługi (1929 r.), Złoty Krzyż Zasługi (1936 r.), Śląski Krzyż Powstańczy (1959 r.), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1961 r.), Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 r. (1964 r.). 

(kik / OBUWiM IPN w Katowicach)