Aktualności | Misifrei ‒ z mojej książki

Od 2 kwietnia do 30 sierpnia 2017 roku w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich będzie można zobaczyć kolekcję około 150 ekslibrisów o tematyce żydowskiej. Prezentowany  zbiór jest własnością Jo Kohna, kolekcjonera z Luksemburga.

„Misifrei – z mojej książki” to tytuł wystawy zadedykowanej ekslibrisom, czyli małym karteczkom przyklejanych do wewnętrznej strony okładki książki. Ekslibrisy prezentowane na wystawie pokazują ilustracje związane z judaizmem i tradycjami Izraelitów. „Dzięki Torze Żydzi przetrwali rozproszenia, liczne prześladowania i asymilację.

‒ Poprzez ekslibris Żydzi ujawniają wolę życia w swojej tożsamości. Ilustracje na ekslibrisach odkrywały najczęściej jednoznacznie tożsamość żydowską właściciela: gwiazda Dawida, synagoga, świecznik, sceny biblijne i oczywiście hebrajska czcionka ‒ wyjaśnia Daniel Vogelmann, kurator podobnej wystawy prezentowanej we Włoszech w 1994 roku.  Wystawa w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich przedstawia zbiory prac artystów żydowskich, którzy kreatywnie przekształcili elementy znanego im, tradycyjnego świata w formę ekslibrisów.

Na wystawie pokazane są też zbiory bibliofilów, którzy mają wyłącznie osobistą relację z judaizmem. Graficzne opracowania wystawionej kolekcji zapraszają do głębszego zapoznania się z życiorysami dawnych właścicieli książek. Jednym z przykładów jest  katalog judaistycznych ekslibrisów stworzonych przez Maksimiliana Goldsteina (ur. 1880 r., zm. 1942 r.) z Lwowa, który jest ważnym świadectwem czasu i jednocześnie niezastąpionym dokumentem do badania historii Żydów w Polsce.

Ponadto wystawa prezentuje ekslibrisy osobistości związanych z regionem Górnego Śląska. Przykładem jest księgoznak Maxa Pinkusa (ur. 1857 r., zm. 1934 r.) z Prudnika. Pinkus, dyrektor dużej fabryki tekstylnej, był także mecenasem kultury, kolekcjonerem książek oraz autorem publikacji o Śląsku.  Nie brakuje również ekslibrisów pokazujących tragiczne losy ich posiadaczy, którzy cierpieli pod opresją niemieckich nazistów.

Widoczne są nawiązania do świętej księgi żydowskiej - Tory. A samo słowo Misifrei, często pojawiające się na ekslibrisach, stworzone jest z liter hebrajskich Mem, Samech, Phei, Resch i Yud - oznacza z mojej książki.

Jo Kohn (71 lat) - urodzony w Luksemburgu, absolwent kierunku grafika i moda w Wyższej Szkole w Trewirze oraz humanistyki na Uniwersytecie w Nancy z dyplomem magistra. Mieszka na stałe w Księstwie Luksemburg w postindustrialnym mieście Schifflange. Otrzymał liczne odznaczenia państwowe m.in. Order Korony Dębowej – najstarsze odznaczenie Wielkiego Księstwa Luksemburga, Order Palm Akademickich za szczególne zasługi w kulturze dla Republiki Francuskiej, a w 2013 roku otrzymał od Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Złoty Krzyż Zasługi. Jo Kohn jest autorem licznych publikacji, wykładów oraz wystaw związanych z ekslibrisem. Jest aktywnym członkiem Instytutu Grand Ducal w Luksemburgu.

Otwarcie wystawy zaplanowano na 2 kwietnia o godz. 17.00. W Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (ul. Poniatowskiego 14) będzie można spotkać się z JoKohnem. Wstęp wolny.

(Muzeum w Gliwicach)