Aktualności | Biblioteka łączy już od 75 lat!

W poniedziałek 25 października Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach świętowała 75-lecie istnienia. Z tej okazji Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich przyznało gliwickiej instytucji medal Bibliotheca Magna Perennisque.

W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Gliwic Adam Neumann, zastępczyni prezydenta Ewa Weber oraz wiceprzewodnicząca Rady Miasta Krystyna Sowa. 

– Oprócz tradycyjnego wypożyczania książek, biblioteka realizuje szereg wydarzeń adresowanych do mieszkańców. Jest bardzo pomocna w różnego rodzaju konsultacjach z mieszkańcami, takich jak głosowanie do budżetu obywatelskiego. Gliwicka biblioteka zmieniła i unowocześniła formy swojej działalności, między innymi udostępniając cyfrowe książki i publikacje. Biblioteka dociera do swoich czytelników także poprzez mobilne punkty wypożyczania. Warto zauważyć, że jeżeli chodzi o liczbę czytelników, to wśród miast na prawach powiatu w województwie śląskim, Gliwice zajmują jedno z czołowych miejsc – mówił Adam Neumann, prezydent Gliwic, podczas uroczystości w Bibliotece Centralnej.

– Elementy, które wyróżniają Miejską Bibliotekę Publiczną na tle innych, to przede wszystkim niestandardowe działania, które podejmuje. Ostatnim takim przykładem była Summer Arena – przez całe lato nasza biblioteka razem z Areną Gliwice organizowała spotkania autorskie, warsztaty i inne wydarzenia dla mieszkańców. Biblioteka to także zespół pracowników pełnych pasji, pomysłów i innowacyjnego podejścia do działania. To ludzie, którzy wychodzą poza mury biblioteczne po to, by upowszechniać czytelnictwo i podejmują się wielu kreatywnych działań – dodała Ewa Weber, zastępczyni prezydenta Gliwic, która odpowiada m.in. za politykę kulturalną miasta.

Kiedyś...

Historia MBP w Gliwicach rozpoczyna się tuż po wojnie od porządkowania pozostałości po bibliotekach działających w mieście przed 1939 rokiem. Pierwsze polskie zbiory to dary osób prywatnych, zwłaszcza repatriantów ze Wschodu. W ten sposób w ówczesnych zbiorach, zupełnie przypadkowo, znalazły się pozycje wydane przez znakomite, przedwojenne oficyny. W miarę rozwoju rynku wydawniczego, księgozbiór uzupełniany był zakupem dotowanym przez Miasto oraz darami z Ministerstwa Oświaty. Otwarcie pierwszej wypożyczalni i czytelni nastąpiło w połowie grudnia 1946 roku w budynku przedwojennej Stadtbücherei, obecnie pl. Inwalidów Wojennych 8-12.

… i dziś

Dziś gliwicką bibliotekę tworzy sieć składająca się z Biblioteki Centralnej oraz 17 filii.  Od czerwca 2015 roku struktury MBP uzupełnił punkt biblioteczny Biblioforum – pierwsza na Śląsku i trzecia w kraju wypożyczalnia usytuowana w wielkopowierzchniowym centrum handlowym.

To, co wyróżnia Miejską Bibliotekę Publiczną w Gliwicach na tle innych, to pasja i gotowość do realizacji nieszablonowych pomysłów. Ciągłe poszukiwanie nowych możliwości rozwoju oferty bibliotecznej w widoczny sposób przekłada się na prowadzone statystyki. W 2019 roku, po raz pierwszy w siedemdziesięciopięcioletniej historii, odnotowano aż 52 689 zarejestrowanych czytelników. Tym samym niemalże 31% ogółu mieszkańców miasta skorzystało z usług biblioteki, odwiedzając ją aż 465 891 razy. Według raportu „Kultura 
w 2020” opublikowanym przez Główny Urząd Statystyczny, miasto Gliwice pod względem liczby czytelników w bibliotekach publicznych i filiach przypadających na 1000 ludności zajmuje piąte miejsce w Polsce wśród miast na prawach powiatu.

Na bibliotecznych półkach

Nie dziwi fakt, że najliczniejszą grupą bibliotecznej kolekcji są książki - mają one wielu wielbicieli w każdym wieku. Dla tych, którym szelest przewracanych kartek nie jest niezbędny, przygotowano bogatą ofertę audiobooków i e-booków. Dodatkowo na zainteresowanych czeka obszerny zbiór czasopism, filmów, nagrań muzycznych na różnych nośnikach (w tym płytach winylowych) oraz gier planszowych. Na koniec 2020 roku stan wszystkich zbiorów objął 

435 726 książek oraz 56 217 egzemplarzy zbiorów specjalnych. Co więcej, biblioteka bezpłatnie wypożycza czytniki e-booków, tablety graficzne i Czytaki. Rocznie w Gliwicach wszystkie typy gromadzonych dokumentów udostępnia się ponad 800 000 razy! 

Biblioteka, wykorzystując posiadane zasoby - technologie, urządzenia i Internet - prowadzi szeroką działalność informacyjną, a filie pełnią rolę lokalnych centrów informacji  w dzielnicach. Dla mieszkańców jest to szansa do skorzystania ze zbiorów na miejscu,  ale również pracy lub spędzenia czasu wolnego przy stanowiskach komputerowych  oraz możliwości drukowania czy skanowania.

Łamiąc stereotypy

Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach to jednak coś więcej niż zbiory. Przygotowywanie pomysłowych, niepowszednich wydarzeń to istotny element działań podejmowanych na rzecz upowszechniania literatury, książki i czytelnictwa. Tylko w ostatnim dwudziestoleciu MBP zorganizowała 24 712 wydarzeń dla 471 970 uczestników. Od 2015 roku, rokrocznie średnio odbywało się 1847 wydarzeń, w których brało udział 41 093 osób.

MBP, poza spotkaniami autorskimi, konkursami, wystawami itp., sięga po nieoczywiste przedsięwzięcia, często na pierwszy rzut oka niekojarzone z biblioteką, by zaskoczyć użytkowników. Oto kilka przykładów.

W 2015 r. gliwicka MBP była jedyną w Polsce instytucją organizującą Dzień Gier w ramach akcji International Games Day @ Your Library, koordynowaną przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy. W 2017 roku wraz z Państwowym Instytutem Geologii 
w Sosnowcu oraz śląskimi geocacherami zaprosiła na wydarzenie poświęcone paleontologii Oko w oko z dinozaurem, natomiast w 2016 roku w ramach projektu Talerz Malucha organizowanego w ramach programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” Federacji Polskich Banków Żywności i Fundacji Nutricia zaproszeni specjaliści edukowali rodziców z zagadnień zdrowej diety dziecka.

Instytucja angażuje się ponadto w dzielnicowe imprezy oraz miejskie wydarzenia plenerowe. Nieodłącznym elementem działalności biblioteki są wystawy malarstwa, grafiki, fotografii, rękodzieła eksponowane we wszystkich placówkach. W ciągu ostatnich pięciu lat Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach zorganizowała 641 wystaw, które obejrzało 25 238 osób,  a w 80 wernisażach uczestniczyło ponad 3500 osób.

Biblioteka dla wszystkich

Biblioteka aktywnie działa na rzecz mieszkańców, starając się dotrzeć ze swoją ofertą do każdej z grup wiekowych. MBP organizuje spotkania autorskie i warsztaty dla dzieci  i młodzieży. Dorośli mogą skorzystać z bogatej oferty spotkań autorskich i prelekcji specjalistów z różnych dziedzin. Wiele inicjatyw edukacyjnych przygotowuje się w ramach ogólnopolskich akcji np.: Tydzień Bibliotek, Noc Bibliotek, Dzień Bezpiecznego Internetu, Dzień Języka Ojczystego czy Tydzień Czytania Dzieciom.

Dla seniorów podejmuje się różne inicjatywy, wspierające ich w zakresie nowych technologii i przeciwdziałaniu tzw. wykluczeniu informacyjnemu i społecznemu. Spotkania seniorów  w bibliotece sprzyjają wymianie doświadczeń, poszukiwaniu nowych zainteresowań oraz budowaniu relacji z innymi osobami.

Biblioteka działa również na rzecz grup wykluczonych, osób chorych i niepełnosprawnych. Prowadzi zajęcia kulturalne, konkursy oraz prezentuje dorobek artystycznych osób niepełnosprawnych, na stałe współpracuje z miejskim szkołami specjalnymi, placówkami wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży oraz świetlicami środowiskowymi.

Potwierdzeniem jakości oferty MBP są także przyznane instytucji liczne nagrody, odznaczenia, dyplomy i wyróżnienia. W 2016 roku gliwicka biblioteka otrzymała tytuł Mistrza Promocji Czytelnictwa, a w 2019 roku podziękowanie prezydenta miasta Zygmunta Frankiewicza  „za wspieranie młodych gliwiczan w budowaniu kreatywnej postawy wobec życia i sztuki. Propagowanie pozytywnego podejścia do drugiego człowieka i modelu aktywnego i twórczego spędzania wolnego czasu”. W roku jubileuszu Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach otrzymała medal Bibliotheca Magna Perennisque, przyznawany przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich za wybitne dokonania lub całokształt działalności na rzecz rozwoju bibliotekarstwa polskiego i upowszechniania książki w społeczeństwie polskim.

Od 2015 r. realizowane są projekty dofinansowane z Ministerstwa Kultura i Dziedzictwa Narodowego. Do tej pory udało się pozyskać 595 168 zł na realizację 21 projektów, choć  z roku na rok coraz trudniej uzyskać dotację. Wśród realizowanych działań wymienić można m.in.: Baobaby, róże, lisy, Mały Książę i urwisy, Conrad po trzykroć; Haczyk – Gliwickie Spotkania Literackie (cztery edycje); Lalka w teatrze życia; Literacka Miarka Wzrostu; Rozgrywki z lekturą; Światu dajesz kształt – w 110. rocznicę śmierci Stanisława Wyspiańskiego, Znajdź wspólny język. Zrealizowano łącznie 448 wydarzeń dla 17201 osób.

Siła tkwi we współpracy

Oryginalne pomysły często jednak pozostałyby sferą marzeń, gdyby nie współpraca z różnego typu instytucjami. Razem z licznymi partnerami budujemy pozytywny wizerunek gliwickiej biblioteki. Ich udział w bibliotecznych przedsięwzięciach oraz zadowolenie i satysfakcja uczestników stanowią miarę sukcesu naszego zespołu. 

75 lat istnienia biblioteki w Gliwicach to czas sukcesów i licznych zmian. W tym okresie MBP stała się nowoczesną instytucją kultury, aktywnie uczestniczącą w życiu miasta i jego mieszkańców. Obecnie, będąc nie tylko skarbnicą książek, ale również miejscem spotkań, wymiany myśli i przestrzenią przyjazną nowym technologiom, w pełni odpowiada obrazowi współczesnej biblioteki.