Aktualności | Pierwsza kolęda

Kolędy są nieodłącznym elementem świąt Bożego Narodzenia. Śpiewane od wieków w domach na całym świecie tworzą aurę rodzinnego ciepła i radości.

Pierwsze kolędy powstały już w starożytnym Rzymie i były radosnymi noworocznymi pieśniami powitalnymi i pochwalnymi. Wraz z szerzeniem się chrześcijaństwa zaczęto śpiewać je jako pieśni bożonarodzeniowe wykonywane od pasterki do święta Chrztu Pańskiego (6 stycznia). W polskiej tradycji dopuszcza się śpiewanie ich do Święta Ofiarowania Pańskiego przypadającego 2 lutego.

Za pierwszą polską kolędę uchodzi „Zdrow bądź, krolu anielski”. Utwór najprawdopodobniej był tłumaczeniem czeskiego „Zdráv bud' králi andělský” lub łacińskiego „Ave rex angelorum”. Tekst został zapisany w kazaniu magistra praskiego Jana Szczekny, późniejszego mnicha cysterskiego, spowiednika królowej Jadwigi i profesora teologii na Uniwersytecie Krakowskim. Pod koniec XIX w. Aleksander Brückner odnalazł go w Bibliotece Załuskich w Petersburgu. Tekst znajdował się w rękopisie pochodzącym z biblioteki wikariuszy wiślickich i nie posiadał zapisu nutowego.

W późniejszych wiekach polskie kolędy tworzyli również Piotr Skarga, Franciszek Karpiński, Mikołaj Sęp Szarzyński, Andrzej Morsztyn i Witold Lutosławski. W Polsce powstało ponad 500 kolęd i pastorałek. Za najsłynniejszą kolędę uważana jest jednak „Cicha noc”, którą przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów. Pieśń w 1818 r. napisał Józef Mohr, wikary kościoła w małym austriackim miasteczku Oberndorf bei Salzburg w Alpach. W tworzeniu dzieła pomógł mu organista Franz Xaver Gruber. (mf)

„Zdrow bądź, krolu anielski”

Zdrow bądź, krolu anjelski

K nam na świat w ciele przyszły,

Tyś zajiste Bog skryty,

W święte czyste ciało wlity.

Zdrow bądź, Stworzycielu

Wszego stworzenia,

Narodziłś się w ucirpienie

Prze swego luda zawinienia.

Zdrow bądź, Panie, ot Panny

Jenżś się narodził za ny.

Zdrow bądź, Jesu Kryste, krolu,

Racz przyjęci naszę chwałę.

Racz daci dobre skonanie

Prze twej matki zasłużenie,

Abychom cię wżdy chwalili,

Z tobą wiecznie krolowali. Amen.