Aktualności | „Dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności”

Święto Narodowe Trzeciego Maja upamiętnia uchwalenie Konstytucji 3 Maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ustawa rządowa została przyjęta przez Sejm Wielki. Była pierwszą w nowożytnej Europie i drugą na świecie nowoczesną, spisaną konstytucją. Warto wiedzieć, że Święto Konstytucji 3 Maja jest obchodzone w Polsce i na Litwie. Wiwat Maj, Trzeci Maj!

11 artykułów Konstytucji 3 Maja regulowało ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja i akt Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów powoływały do życia monarchię konstytucyjną, opartą na trójpodziale władzy. W jej skład weszła Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie, złączone unią realną już od 1569 roku. Wolną elekcję władcy zastąpiła elekcja w ramach dynastii. Zniesiono liberum veto. Władzę ustawodawczą sprawował dwuizbowy parlament, a na czele egzekutywy stał król, który przewodniczył Straży Praw. Odrębną władzą była władza sądownicza.

W praktyce Konstytucja przestała obowiązywać już w 1792 roku, gdy król Stanisław August Poniatowski przystąpił do konfederacji targowickiej. Ustawa rządowa spotkała się także z oporem części szlachty już w momencie uchwalenia, a także późniejszą krytyką niektórych historyków i politologów. Niezależnie od oceny treści tego aktu, warto wiedzieć, że pamięć o uchwaleniu Konstytucji 3 Maja podczas rozbiorów pomagała podtrzymać polskie dążenia do niepodległości. Obecnie rocznica uchwalenia Konstytucji to w Polsce ważne święte państwowe. Od 2007 r. jest obchodzone także na Litwie. Warto pamiętać o długiej wspólnej historii naszych narodów, w której przyjęcie przez Sejm Czteroletni Konstytucji 3 Maja było jednym z najdonioślejszych wydarzeń.

Choć ze względu na obowiązujące ograniczenia, w tym roku oficjalne, miejskie obchody tego święta nie odbędą się, zapraszamy do wspólnego świętowania.  3 maja na stronie internetowej Muzeum w Gliwicach (muzeum.gliwice.pl) o godz. 14.00 rozpocznie się transmisja koncertu pieśni patriotycznych.

Przypominamy także, że 2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Wywieśmy flagi w oknach czy na balkonach! (mm)